Dat heeft de Gelderse gedeputeerde H. Esmeijer woensdag in Groesbeek gezegd bij de opening van de expositie ”The Ashes of Sobibor” in het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945.Gelderland onderhoudt een vriendschappelijke band met de Poolse provincie Lubelskie, waar Sobibor ligt. Enkele jaren geleden besloot de provincie Lubelskie te gaan helpen met de renovatie en uitbreiding van het museum bij het voormalige concentratiekamp Sobibor.

Er werd onder meer onderzoek op de plek van het kamp gedaan, waarbij totaal onverwacht een aantal asvelden met menselijke resten werd aangetroffen. Omdat deze vondst internationaal belangrijk is, heeft Gelderland het Rijk ingeschakeld, aldus Esmeijer.

In vernietigingskamp Sobibor, dat in 1942 werd gebouwd, is een derde van alle Nederlandse Joden in de Tweede Wereldoorlog omgebracht. Zij werden met negentien treinen vanuit Kamp Westerbork naar Polen gebracht. De meeste mensen verdwenen binnen enkele uren na aankomst in de gaskamer. In het kamp zijn in ruim een jaar tijd 250.000 Joden vergast.

In oktober 1943 brak een opstand onder de gevangenen uit, waarbij 300 Joden kans zagen te ontsnappen. De 82-jarige Juul Schelvis, die woensdag in Groesbeek was, is een van de tien gevangenen die de ontsnapping overleefden. „Sobibor was het pure kwaad, dat mag nooit vergeten worden. Daarom is zo’n herinneringsplek voor nabestaanden over de hele wereld belangrijk”, zei hij.

Na de ontsnapping hebben de Duitsers het kamp opgeblazen, om te voorkomen dat bekend zou worden wat daar gebeurde. Behalve een wachttoren en wat hekken bleef er niets over. De expositie ”The Ashes of Sobibor”, die met Gelderse steun is gemaakt, laat de schamele resten zien die na de verwoesting teruggevonden zijn. Wat handtasjes, enkele kaarten die Nederlanders naar achtergebleven familieleden in Westerbork wilden sturen, een kam en een brillenkoker.

De reizende expositie blijft tot eind september in Groesbeek en vertrekt daarna weer naar het buitenland.