De bedoeling was helder, zo’n zeven jaar geleden. Verantwoordingsdag, de derde woensdag in mei, moest een volwaardige tegenhanger worden van Prinsjesdag, het moment waarop het kabinet de plannen voor het komende jaar presenteert.Maar de dag dat de regering verantwoording aflegt over het gevoerde beleid -in de wandelgangen wel ”woensdag gehaktdag” genoemd- wil, evenals het hieraan gekoppelde debat met de Kamer, maar niet uitgroeien tot een werkelijk gezaghebbend moment.

Ook dinsdag kwam het verantwoordingsdebat niet helemaal uit de verf. Voorafgaand uitten diverse partijen al hun onvrede over het feit dat premier Balkenende had aangegeven niet aanwezig te zijn.

Vooral voor D66, VVD en GroenLinks was het onverteerbaar dat minister Bos van Financiën, die vorig jaar vanuit de oppositiebankjes nog te hoop liep tegen het destijds gevoerde kabinetsbeleid, nu als vicepremier de uitvoering ervan moest verdedigen. „Als je de verantwoording om zeep wilt helpen, moet je het zo doen”, stelde Vendrik (GroenLinks). D66-voorman Pechtold sprak van „een waardeloos debat.”

Bij de aanbieding van het Financieel Jaarverslag van het Rijk aan de Kamer, stelde Bos vorige week al dat, om Verantwoordingsdag in leven te houden, ministers op een andere wijze verantwoording moeten gaan afleggen over hun beleid. In de toekomst moet wat hem betreft de uitvoering centraal staan, niet de cijfers. „Cijferfetisjisme frustreert de uitvoering van de publieke taken”, zo stelde hij.

Nagenoeg de gehele Kamer bleek het dinsdag met Bos eens. CDA-Kamerlid De Nerée stelde voor om het verantwoordingsdebat te transformeren tot een debat op hoofdlijnen. Wat hem betreft noemt het kabinet voortaan zelf drie voorbeelden van geslaagd beleid en drie voorbeelden waarbij het allemaal wat minder ging. „En dan gaan we het daar vervolgens over hebben.”

Volgens De Nerée verzandt Verantwoordingsdag nu in cijfers en getallen. Veel feiten betekent volgens De Nerée niet hetzelfde als informatie. „Het is allemaal nog te veel: volg de pijltjes en zoek de boswachter.”

PvdA-Kamerlid Hamer lanceerde dinsdag een voorstel om Verantwoordingsdag voortaan te koppelen aan de jaarlijkse voorjaarsnota, waarin het kabinet het beleid voor het lopende jaar bijstelt aan de hand van de nieuwste cijfers. Terugblikken en tegelijkertijd vooruitkijken zou wel eens kruisbestuivend kunnen werken, verwacht zij.

In een reactie stelde Bos tevreden te zijn met de suggesties die door de Kamer werden gedaan om Verantwoordingsdag voortaan tot een succes te maken. Een idee van SGP-voorman Van der Vlies om de onderzoeksfunctie van de Kamer te hanteren bij verantwoordingsonderwerpen waarbij „echt iets aan de hand is”, noemde Bos „buitengewoon interessant.”

Dat Verantwoordingsdag jaarlijks vaste prik moet blijven, staat volgens Bos buiten kijf. „De burger heeft er recht op om te horen of zijn belastinggeld goed is besteed.”