„De uitbreiding is geen kwestie van geld, maar een kwestie van geschiedenis”, zei de Deense minister van Buitenlandse Zaken, Per Stig Møller, voorzitter van een tweedaagse bespreking van de EU-ministers die vrijdag in Denemarken begon. „De Oost-Europese kandidaten hebben hier vijftig jaar op gewacht.”

De huidige vijftien lidstaten van de EU zijn het echter nog lang niet eens over de uitbreiding. Nederland houdt vast aan de eis dat de uitbreiding gepaard moet gaan met hervormingen in de landbouwsubsidies voor Oost-Europese boeren. Samen met Duitsland, Groot-Brittannië en Zweden verzet Nederland zich tegen plannen om deze boeren na de toetreding van hun land in 2004 40 miljard euro aan subsidies toe te kennen.

Een ander onopgelost probleem is de Ierse goedkeuring van het nieuwe EU-verdrag dat de weg voor de uitbreiding moet vrijmaken. In juni 2001 stemden de Ieren in een referendum tegen het verdrag, omdat het een eind zou maken aan de Ierse neutraliteit. In het Deense Helsingør wordt het komende referendum echter niet besproken, om het Ierse electoraat niet tegen de haren in te strijken. Pas als alle EU-lidstaten het EU-verdrag hebben geratificeerd kan de uitbreiding plaatsvinden.

Verwacht wordt dat de Europese ministers de Verenigde Staten zullen oproepen geen aanval op Irak in te zetten zonder toestemming van de VN-Veiligheidsraad. Ook wil de EU Irak door middel van de VN-Veiligheidsraad dwingen wapeninspecteurs toe te laten. „We moeten Saddam Hussein onder druk blijven zetten om VN-wapeninspecteurs terug te krijgen in Irak”, zei Moeller vrijdag.

Frankrijk en Duitsland hebben de Amerikaanse regering al gewaarschuwd niet te voortvarend op te treden tegen Irak. Groot-Brittannië, de grootste bondgenoot van de VS, neigt ertoe Saddam Hussein een ultimatum te stellen voor de toelating van de wapeninspecteurs.

EU-voorzitter Denemarken probeert dit weekeinde verder een compromis te bereiken over het Amerikaanse verzoek om te beloven geen Amerikaanse militairen voor het Internationale Strafhof te brengen. De Verenigde Staten willen daartoe bilaterale verdragen sluiten met de EU-lidstaten. EU-juristen zijn echter van mening dat zulke overeenkomsten in strijd zijn met de internationale wetgeving en de doelstelling van het Internationale Strafhof ondermijnen.