De bijeenkomst van de bondgenoten was eigenlijk bedoeld om het conflict over het raketschild eindelijk eens in breed verband te bespreken. Nog niet eerder was het onderwerp zo breed in verband van ministers besproken. Maar baten mocht het niet.De Verenigde Staten willen in Polen en Tsjechië een raketschild opstellen dat bescherming biedt tegen mogelijke aanvallen vanuit Iran. Deze landen liggen precies op de kortste route tussen Iran en de Amerikaanse hoofdstad Washington.

Rusland is niet overtuigd van de dreiging die er van Iran uitgaat. Minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov stelde donderdag voor te beginnen met een goede analyse. „De vraag is tegen wie we ons moeten beschermen. En wie onze vijanden zijn. Wij zien vandaag geen enkele dreiging die de opstelling van zo’n schild rechtvaardigt”, aldus Lavrov, die in Oslo de NAVO Russische Raad bijwoonde.

De NAVO landen zien zo’n dreiging wel. „Wij maken een heel andere dreigingsanalyse. Ook denken we niet dat dit het wapenevenwicht verstoort”, stelde NAVO secretaris generaal De Hoop Scheffer. „Maar de zaak leidt wel tot een uitstekend debat. En daar is de NAVO Russische Raad voor.”

De aankondiging van het moratorium was volgens de NAVO topman met „teleurstelling en grote bezorgdheid” ontvangen door de NAVO ministers. „Het CFE verdrag is de hoeksteen van de Europese veiligheid.”

De Amerikaanse minister Condoleezza Rice, eveneens in Oslo, noemde de Russische vrees „belachelijk.” Volgens haar slaat het nergens op te denken dat „tien onderscheppers en een paar radars in Oost Europa” de Russische kernmacht van duizenden kernkoppen bedreigen.

De Nederlandse minister Verhagen van Buitenlandse Zaken toonde zich „verbaasd” over de uitlatingen van de Russische president Poetin. „Poetin vergelijkt appels met peren”, aldus de minister in de Noorse hoofdstad. „Het CFE verdrag betreft conventionele wapens. Als je een verschil van mening hebt over een raketschild, moet je dat niet aan conventionele wapens verbinden. Dat lijkt me geen goed begin van een gesprek.”

Volgens de Russische regering doen de andere partners in het CFE verdrag te weinig om de verplichtingen hiervan na te komen. „Wij zijn het enige land dat de letter van de overeenkomst naleeft. Terwijl we aan onze grenzen steeds meer troepenbewegingen van NAVO lidstaten zien. Wij doen niet langer mee aan deze absurde situatie”, aldus Lavrov donderdag in Oslo.

Onder een ”moratorium” moeten we volgens Lavrov verstaan dat „Rusland zich voorlopig niet gebonden acht aan de verplichtingen uit het verdrag.”

De Hoop Scheffer bevestigde dat inderdaad veel landen het nieuwe CFE verdrag nog niet hebben goedgekeurd, maar „toch worden alle verplichtingen erin nageleefd.”

De Hoop Scheffer verwierp de gedachte dat Rusland dit moratorium instelt vanwege het raketschild. „Ik geloof niet in dit soort koppelingen in de internationale verhoudingen. We moeten deze twee zaken gescheiden blijven zien.”

Lavrov zei donderdag graag uit de „patstelling” te willen komen. „Het is geen gezonde situatie”, zo stelde hij. „Wij willen graag dat ons standpunt wordt gehoord. En we willen graag meer terughoren dan het gebruikelijke deuntje dat de Russen niets te vrezen hebben.”

Als klap op de vuurpijl stelde een journalist Lavrov nog een vraag over de verplaatsing van een oorlogsmonument uit de Sovjetperiode door de autoriteiten in Estland. Het beeld van een Russische militair werd vanuit het centrum van de hoofdstad Tallinn verplaatst naar een begraafplaats aan de rand van de stad.

Tijdens zijn persconferentie in Oslo noemde Lavrov dit „weerzinwekkend en blasfemisch. Dit zal ernstige gevolgen krijgen. Ook voor de Europese Unie, dat Estland als lidstaat in haar boezem heeft gesloten.”