Vroeger was de wandelstok in Nederland modeartikel en statussymbool, weet Slootweg. „Jan met de pet liep met een omgebogen tak. Was je van stand, dan bezat je een zwarte stok met een nikkelen handvat. Tegenwoordig wordt het product echter geassocieerd met behoeftig zijn, wat niet bijdraagt aan de populariteit. Het is een noodzakelijk kwaad, bedoeld om het evenwicht beter te kunnen bewaren of om op te steunen als een soort derde been.”In de ons omringende landen wordt anders tegen de wandelstok aangekeken. „In Duitsland is het normaal de nette kledij te completeren met hoed, lange loden jas en stok. Er bestaan verschillende tradities, veel leden van jagersverenigingen lopen er bijvoorbeeld met een stok. Het assortiment is bij de oosterburen veel groter. Er zijn daar ook wandelstokken met bijzondere extra’s te koop, zoals een kompas, een dierenkop of een flesje om onderweg een neut te kunnen nemen.”

Steunstok
Slootweg heeft zich in de materie verdiept. Sinds 1994 verkoopt hij onder meer wandelstokken. Hij runt de winkel Het Geveltje in Sliedrecht en de gelijknamige groothandel in revalidatieartikelen en fitnessapparatuur. Mensen kunnen in zijn winkel terecht of de producten bestellen via www.wandelstok.net en www.het-geveltje.nl.

Er bestaan verschillende soorten stokken, legt Slootweg uit. „Een wandelstok heeft een omgebogen bovenkant. Hij kan veel minder belasting hebben dan een zogeheten steunstok. De steunstok bestaat uit twee gedeelten, een recht stuk en een greep. Deze zijn door middel van een pen-en-gatverbinding met elkaar verbonden, waardoor deze stok veel sterker dan een wandelstok is.”

Het handvat vormt een belangrijk onderdeel van het geheel. „Bij de wandelstok staat de pols in een hoek, wat onprettig aanvoelt. Bij een steunstok vormt de pols een rechte lijn met de stok. Dit zorgt voor een betere drukverdeling over de hand. Overigens heeft de gewone man het nooit over een steunstok. Het woord wandelstok blijft ingeburgerd.”

Stukslaan
Jaarlijks slijt Slootweg zo’n 150 houten stokken aan studentenverenigingen. „Het is bij hen gebruikelijk na een uitvoering niet te applaudisseren, maar een wandelstok stuk te slaan op een balustrade.”

Senioren vormen zijn grootste doelgroep. „Ze beginnen meestal met een opvouwbare wandelstok. Die is handig op reis, omdat hij compact is. Er is nog een reden: mensen moeten een drempel over om een stok te gaan gebruiken. Het komt regelmatig voor dat ze de opvouwbare variant pas aan het eind van de straat uit hun tas halen en uitklappen. Dan zien de buren niet dat ze een wandelstok nodig hebben. Voor degenen die echt niet met een stok gezien willen worden, heb ik een wandelstok die tegelijkertijd paraplu is.”

Ondanks de populariteit van de rollator groeit het aantal stokken dat Slootweg verkoopt gestaag. „Steeds meer mensen schaffen een tweede wandelstok aan. Dan hebben ze een net exemplaar voor de zondag.”

Soorten en maten

Wandelstokken zijn er in soorten en maten. Basismaterialen zijn hout of aluminium. De houten variant is onder meer verkrijgbaar in beuken, eiken, els, kastanje en kersen. Een exemplaar van aluminium is verstelbaar en eventueel opvouwbaar. De kleuren zwart en brons zijn het meest populair.

Een doorsnee stok weegt zo’n 300 gram. De prijzen liggen tussen de 20 en de 50 euro.

De houten wandelstok heeft een gebogen handvat. Het aluminium broertje kent verschillende varianten. De derbyhandgreep komt het meest voor. Mensen die kampen met een verminderde handfunctie, bijvoorbeeld reuma, zijn gebaat bij een anatomische handvat, dat de druk over de hele handpalm verdeelt.

Verder zijn er stokken voor mannen en vrouwen (verschil in diameter van de stok en de breedte van de greep) en voor links- en rechtshandigen beschikbaar. Sommige exemplaren onderscheiden zich door een nikkelen handvat of een gouden ring. Van verdere poespas houden Nederlanders niet. Voor de meesten moet een stok zo min mogelijk opvallen. Hippe kleuren of ludieke extra’s zijn niet populair.

Overigens bestaan er wel nuttige accessoires. Een koordje waarmee je de stok aan je arm kunt hangen, een ijsprikker die je op de stok kunt klemmen en zonodig in- en uit kunt klappen en de stokkikker. Met zo’n kikker is de stok vast te klemmen onder tafel of toonbank.

Een beschadigde wandelstok -er kan een scheur in een houten ontstaan en een deuk in een aluminium exemplaar- kan breken. Het is daarom raadzaam snel een nieuwe aan te schaffen. Verder is het verstandig om het profiel van de dop onderaan de stok af en toe te controleren.

De flipstick of zitstok is ook een bekende verschijning. De gebruiker kan ermee lopen en hij kan erop zitten. Zitstokken duiken regelmatig op bij paardensportevenementen, maar ook tijdens uitvoeringen van de Matthäus Passion.

Thuiszorgwinkel

Thuiszorgwinkel bieden een breed assortiment. Onder meer kraamzorgproducten, anti-decubitusmaterialen, bedden en toebehoren én loophulpmiddelen.

In Capelle aan den IJssel staan de rollators naast de ingang van de thuiszorgwinkel. Een tiental wandelstokken staat verderop in een rek. De verkoop van dit product is de laatste jaren fors teruggelopen, naar zo’n vijf stuks per maand, vertelt Conny Seip. Ze was vijftien jaar verantwoordelijk voor de uitleen, werkte drie jaar in de winkel en zet op dit moment nieuwe thuiszorgwinkels in Rotterdam op.

„De belangrijkste reden voor de gedaalde verkoop is dat de wandelstok sinds 2000 niet meer vergoed wordt door de AWBZ. Bij de rollator is dat wel het geval. Die zijn dus veel gewilder. Ik verbaas me overigens over het gemak waarmee artsen dit hulpmiddel voorschrijven. Vaak is dit terecht, soms echter niet. Iemand die een beetje ondersteuning nodig heeft, kan namelijk prima met een stok uit de voeten. Voordeel van de wandelstok is dat hij makkelijk mee te nemen is in de auto en in het openbaar vervoer. De praktijk leert echter dat de rollator tegenwoordig meer geaccepteerd is dan een wandelstok.”

Mensen krijgen in de thuiszorgwinkel een advies op maat. „We proberen de klachten zo goed mogelijk in kaart te brengen. Mensen die een tikje ondersteuning nodig hebben, niet zo stabiel lopen of vermoeid raken tijdens het lopen zien we het liefst met een wandelstok de deur uitgaan.”

De opvouwbare wandelstok blijkt het meest gewild. „We adviseren mensen geen houten, maar een aluminium wandelstok aan te schaffen. De ervaring leert namelijk dat meerdere mensen een en dezelfde stok gebruiken. Het is daarom goed als deze verstelbaar is.”