Koerden Irak klaar voor oorlog en vrede
QANDIL-KETEN - Iran en Turkije dreigen met offensieven tegen de eenheden van de Koerdische Arbeiderspartij van Turkije (PKK) in het bergachtige noorden van Irak. De Iraakse Koerden vrezen voor een langdurige bezetting van hun gebied als het tot een zware confrontatie komt tussen het Turkse leger en de PKK.
Elke ochtend schieten jonge strijders de broze stilte in het onherbergzame niemandsland aan flarden. Ze vuren salvo’s af in de lucht om hun ’martelaren’ te herdenken. De kans lijkt groot dat er binnenkort nog meer Turkse Koerden sneuvelen in het noorden van Irak. De oorlogsdreiging is voelbaar.Op aandringen van Iraakse Koerden kondigde de PKK vorig jaar op 1 oktober eenzijdig een staakt-het-vuren aan. De Turkse regering ging daar niet op in. De voorbije maanden stelde Ankara zelfs weer aanvallen tegen de posities van de PKK in de bergen tussen Irak, Iran en Turkije in het vooruitzicht. Ook Iran laat dreigende taal horen. De twee landen beschuldigen de PKK ervan Irak als uitvalsbasis te gebruiken voor militaire operaties op hun grondgebied. Sinds de lente van vorig jaar hebben Iran en Turkije af en toe dorpen bij de grens gebombardeerd.
„We willen niet gedwongen worden de wapens weer op te nemen. We verwachten nog altijd een positief antwoord op ons aanbod om een bestand te sluiten”, zegt Rostam Judi, een lid van de leiding van de PKK. „Maar aan de andere kant zijn we klaar om een militair offensief te weerstaan. We kunnen het niveau van het conflict verhogen - het kan zelfs groter worden dan Irak of het conflict tussen Israël en de Arabische landen.”
Zowel in Turkije en Iran als in Irak leven relatief grote aantallen Koerden. De regeringen in de drie landen zijn beducht voor het Koerdische streven naar onafhankelijkheid. Alleen in Irak genieten de Koerden zelfbeschikking over een eigen gebied.
De aanwezigheid van de Turkse Koerden van de PKK is een probleem voor de Iraakse Koerden. Ze vrezen dat Turkije Iraaks Koerdistan zal bezetten als de PKK zich niet gedeisd houdt. Daarom drongen ze aan op een bestand, dat de weg vrij zou maken voor onderhandelingen. Maar die strategie leverde alleen nog meer problemen op. Turkije beweert nu dat de Iraakse en de Turkse Koerden twee handen op één buik zijn.
Internationaal wordt de PKK niet als goed gezelschap beschouwd. Behalve Turkije delen ook de VS en de Europese Unie de groep in bij terroristische organisaties. De PKK vecht al sinds begin de jaren ’80 voor een onafhankelijk Koerdistan in Turkije. Daarbij kwamen al meer dan 35.000 mensen om.
De Iraakse Koerden weten nu niet meer goed wat ze moeten doen. De regionale president van Iraaks Koerdistan, Massud Barzani, kondigde al aan dat zijn troepen niet lijdzaam zullen toezien als Turkse troepen Noord-Irak zouden binnentrekken. De Koerdische regering in Noord-Irak verwerpt ook militaire acties tegen de PKK.
De leiders van de Iraakse Koerden hebben de Turkse regering al herhaaldelijk opgeroepen zijn Koerdische bevolking beter te behandelen en de PKK-strijders amnestie aan te bieden. Dat zou de PKK ervan kunnen overtuigen voor de politieke strijd te kiezen en weg te trekken uit Iraaks Koerdistan.
Maar aan kanonnenvlees is geen gebrek. De 24-jarige Heval Aslan werd acht jaar geleden militant van de PKK, nadat zijn dorp twee keer met grond gelijk was gemaakt door Turkse troepen. Hij is gewond aan zijn been, maar hij zegt dat hij kan vechten al het nodig is. „Niemand wil sterven of doden. Maar we zijn voorbereid op vrede en op oorlog.”