Op 5 mei vorig jaar reisde prinses Mabel af naar Vlissingen. Zij was uitgenodigd om in de St.-Jacobskerk de H. M. van Randwijklezing te houden, een jaarlijkse lezing op Bevrijdingsdag. Het comité weet elke keer prominente sprekers aan te trekken.De lezing van prinses Mabel krijgt veel aandacht, omdat de schoondochter van koningin Beatrix verbaal flink om zich heen slaat. De media krijgen ervan langs. Die zijn te veel op sensatie uit en vertellen niet de hele waarheid, stelt de prinses. Dat bedreigt de democratie en de vrije samenleving.

De reacties zijn heftig. De woorden van Mabel worden namelijk opgevat als een aanval op de berichtgeving van de Nederlandse media rond haar contacten met topcrimineel Bruinsma. Prinses Mabel lijkt te suggereren dat de media er de schuld van zijn dat zij en haar man, prins Friso, uiteindelijk zonder goedkeuring van het parlement moesten trouwen. Die suggestie wordt haar niet in dank afgenomen, temeer omdat alles erop wijst dat de relatie tussen Mabel en Bruinsma meer dan vriendschappelijk was.

Verloving
Afgelopen week ging prinses Mabel nog een keer in de aanval, ditmaal via de Volkskrant en het tv-programma NOVA. Dat waren de enige media die de prinses te spreken kregen naar aanleiding van het verschijnen van een uitgewerkte versie van haar Van Randwijklezing. De lezing verscheen vorige week in de pamfletserie van uitgever Querido.

Voor de media is een spannende kop soms belangrijker dan de correcte weergave van de inhoud, stelt de prinses in het interview in de Volkskrant nogmaals scherp. „Ook bij de gebeurtenissen rond onze verloving in 2003 heb ik dat ervaren. Weinig interesse in feiten, veel interesse in amusement.”

Maar heeft prinses Mabel wel inzicht gegeven in alle feiten, vragen de Volkskrantinterviewers. Een felle reactie volgt: „Zoals Friso in het interview voor ons huwelijk zei, dachten wij dat we de relevante feiten hadden besproken. Later bleek dat hierdoor een verkeerd beeld was ontstaan en daarvoor hebben wij een hoge prijs betaald. Wij zijn terechtgekomen in een orkaan van speculatie, geruchten en onzin die in geen verhouding stond tot de werkelijkheid.”

In het gesprek, maar ook in het pamflet, is de boodschap nog even duidelijk als een jaar geleden. Onkritische journalistiek die alleen hoge oplage- en kijkcijfers wil bereiken, zorgt ervoor dat de open, democratische samenleving ten onder gaat. „Een samenleving uitsluitend vertellen wat zij wil horen, is niet erg zinvol; het vergt politieke moed om ook dát te zeggen en te doen wat zij het liefst zou negeren.”

Geen waarheid
In het spoor van de filosoof Karl Popper doet de prinses uitspraken die nog verder gaan. „Een open samenleving wordt onder andere gekenmerkt door de erkenning dat niemand een monopolie op de waarheid heeft, en geen enkele groep zijn visie aan de rest van de samenleving mag opleggen.” Voor prinses Mabel is er dus geen absolute waarheid die alles overstijgt, ook de Bijbel niet.

Het thema godsdienst noemt zij in het pamflet niet, maar tussen de regels door klinkt toch vooral de boodschap dat de mens vrij moet zijn om te denken zoals hij of zij zelf wil. „Voor ideologieën is geen plaats” in een open samenleving. De prinses wijst daarbij in het bijzonder op het communisme en fascisme met zijn uitwassen, waarvan zij zelf getuige was op de Balkan. Maar is er in haar ideaal wel ruimte voor christenen die belijden dat de norm van Gods Woord boven alles staat?

Prinses Mabel vindt dat over abortus vrij gesproken moet kunnen worden, blijkt uit het Volkskrantinterview. Als dat niet het geval is, is er sprake van inperking van de vrijheid van mensen. „In heel veel landen zijn politieke kwesties en menselijke zaken zoals abortus onbespreekbaar”, aldus de prinses, die ook haar grote zorg uit over de afnemende interesse van burgers voor de politiek.

Het essay past met dit soort uitspraken goed bij een uitgever als Querido. Dat had prinses Mabel zelf ook al geconstateerd, zo vertelde zij zaterdag in de Volkskrant. „Ik ken de serie, een beetje tegendraads. Er zit een leuk boek van Thomas Rosenboom in en een pamflet van Hugo Brandt Corstius over vegetarisme: Eet geen vlees. Doe ik ook niet. Ik dacht dat mijn pleidooi wel in de serie paste.”

Mede n.a.v.: ”In vrijheid blijven geloven”, Mabel van Oranje
Uitgeverij: Querido, Amsterdam, 2007
ISBN 978 90 214 7653 7
Pagina’s: 40
Prijs: €6,95.