Leiders Iran sluiten rijen over sancties
TEHERAN - Het getreiter van westerse landen die Iran zijn nucleaire programma misgunnen, zal het land niet op de knieën dwingen. Dat is de boodschap die de Iraanse president Mahmud Ahmadinejad en de invloedrijke oud-president Hashemi Rafsanjani vrijdag uitdroegen in antwoord op een negatief rapport over Iran dat Mohamed al-Baradei, de directeur van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), donderdag naar buiten bracht.
Ahmadinejad zei in een redevoering voor duizenden toehoorders in een Noord-Iraanse stad dat Iran zijn atoomprogramma zal verdedigen en een voorbeeld kan worden voor andere landen die geavanceerde technologie proberen te ontwikkelen. Iran heeft alle „treiteraars en corrupte machten” weerstaan en zal zijn rechten ten volle verdedigen, zei hij.In Teheran zei Rafsanjani tot een gehoor van moskeebezoekers die zich verzamelden voor de vrijdagse gebedsdienst dat de westerse landen met het onder druk zetten van Iran niets zullen bereiken. Ze zullen daarmee alleen maar meer moeilijkheden creëren voor zichzelf, de wereld en de regio, zei hij. Rafsanjani herhaalde Irans aanbod om te onderhandelen. „Wij -ieder van ons, onze regeringsmedewerkers, onze leider- zijn bereid u volledige garanties te geven”, zei hij.
Nadat de VN-Veiligheidsraad in december beperkte economische sancties tegen Iran had afgekondigd, leek zich een breuk af te tekenen binnen de Iraanse top. Sommigen in Iran vonden dat Ahmadinejad het Westen wel heel erg tegen zich in het harnas joeg. Rafsanjani wierp zich de afgelopen weken op als woordvoerder van de groep die een wat verzoenender houding tegenover het Westen voorstond. Maar het voornemen van de westerse landen om de sancties tegen Iran aan te scherpen brengen de Iraanse leiders er kennelijk toe de rijen te sluiten.
De VN-Veiligheidsraad had Iran tot woensdag de tijd gegeven om te stoppen met het verrijken van uranium en het bouwen van een zwaarwaterreactor en volledig samen te werken met het IAEA.
Maar volgens Al-Baradei heeft het de omstreden programma’s alleen maar uitgebreid. Veel westerse landen, de VS voorop, denken dat Iran in het geheim atoomwapens ontwikkelt. Iran zegt verrijkt uranium alleen te gebruiken voor vreedzame doeleinden. Toen de Veiligheidsraad Iran twee maanden geleden beperkte sancties oplegde, noemde het land deze illegaal en zei het zijn recht om uranium te verrijken niet te zullen opgeven. Onder het nucleaire Nonproliferatieverdrag (NPT) mag Iran uranium verrijken.
Achter de schermen wordt momenteel flink onderhandeld over een nieuwe resolutie. De VS en Frankrijk hebben zich al voor hardere sancties uitgesproken en verwacht wordt dat Duitsland zich daarbij zal aansluiten. Maar Rusland en China, die een veto over de resolutie kunnen uitspreken, hebben reeds te kennen gegeven zware economische sancties of een wapenembargo te zullen blokkeren.
Volgens de Britse krant The Times vrezen hoge functionarissen in de Britse regering dat Bush met militaire middelen een eind wil maken aan het conflict met Iran. Medewerkers van premier Blair denken dat Bush de kwestie Iran wil hebben opgelost voordat hij het Witte Huis eind volgend jaar verlaat.
Blair sprak zich donderdag voor het eerst in het openbaar uit tegen een militaire operatie tegen Iran. Hij zei dat het conflict met Iran via de diplomatieke weg moet worden opgelost.
Binnen de Amerikaanse regering zou er verdeeldheid zijn over de kwestie. Minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice en minister van Defensie Robert Gates zien volgens The Times niets in een militair optreden tegen Iran. Vicepresident Dick Cheney zou de militaire optie willen openhouden.