Verkiezingen
Na allerlei gedoe over het paspoort van VVD-Kamerlid Hirsi Ali valt het kabinet-Balkenende II eind juni 2006. Nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven voor 22 november.Een felle verkiezingscampagne volgt, waarin PvdA-leider Bos de fout maakt het voorstel te doen om de AOW verder te fiscaliseren. Zijn partij zakt in de peilingen; het CDA daarentegen klimt op uit het dal.

De verkiezingsuitslag is geheel in lijn met die tendens. Het CDA verliest weliswaar 3 zetels, maar blijft met 41 zetels royaal de grootste. De PvdA volgt op afstand met 33. Opmerkelijk zijn verder de groei van de SP van 10 naar 24 zetels en de verdubbeling van de ChristenUniefractie naar 6 zetels.

SP valt af, CU haakt aan
Drie dagen na de verkiezingen benoemt koningin Beatrix staatsraad Hoekstra tot informateur. Gesprekken met de fractievoorzitters leren hem dat hij de grootste winnaar van de verkiezingen, de SP, bij de besprekingen moet betrekken. Hij gaat dus om de tafel met CDA, PvdA en SP.

Tot echte onderhandelingen komt het echter niet. SP-leider Marijnissen laat al op 11 december weten dat hij bij deze coalitie te veel water in de wijn moet doen.

Ondertussen botst de linkse meerderheid in de Kamer hard met het demissionaire kabinet over een generaal pardon voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Op 13 december leidt een ook door PvdA en ChristenUnie gesteunde motie van wantrouwen tegen minister Verdonk van Vreemdelingenzaken nog bijna tot de val van Balkenende III.

Als GroenLinks haar beurt voorbij laat gaan, gaat Hoekstra zich richten op de combinatie van CDA, PvdA en ChristenUnie. Algauw komt hij tot de conclusie dat hier goede mogelijkheden liggen.

De werkelijke onderhandelingen worden vanaf 21 december geleid door oud-SER-topman Wijffels, tegenwoordig werkzaam bij de Wereldbank. De echte formatiebesprekingen starten op 3 januari in een hotel in het Friese Beetsterszwaag.

Besloten gebeuren
De formatie wordt een zeer opmerkelijke. Aangestuurd door Wijffels kiezen de onderhandelaars ervoor om buiten Den Haag (Beetsterszwaag, Hilversum) of in elk geval op afstand van het Binnenhof (Catshuis) te vergaderen. Het is de filosofie van de informateur dat een coalitie veel meer kans van slagen heeft als de onderhandelaars elkaar eerst eens op een ontspannen locatie persoonlijk leren kennen. Bijkomend voordeel is dat het nu gemakkelijker is de pers op afstand te houden.

De formatie wordt de beslotenste sinds decennia. Wekenlang lekt er nagenoeg niets uit dan alleen vage kreten over „goede vorderingen” en „een constructieve sfeer.” Als de drie partijen op 2 februari een akkoord bereiken, druppen vervolgens stukje bij beetje onderdelen van de overeenkomst naar buiten. Geen enkele journalist beschikt echter over de officiële tekst.

Toch nog op straat
Op maandag 5 februari, twee dagen voor de officiële presentatie van het regeerakkoord, ligt de helft van de paperassen toch plotseling op straat. BNR Nieuwsradio blijkt in het bezit van de tweede helft van het akkoord, dat blijkens het stempel afkomstig is van de ChristenUnieburelen.

De fracties van CDA, PvdA en ChristenUnie stemmen, na nog enkele puntjes op de i te hebben gezet, in met het akkoord -dat in de samenleving bovendien positief wordt ontvangen-, zodat formateur Balkenende op 9 februari kan beginnen aan de personele invulling van het kabinet.

Vlotte afronding
Het zoeken en vinden van ”de poppetjes”, zoals het in het Haagse jargon heet, gaat Balkenende vlot af. Op 13 februari zijn alle namen van de 27 ministers en staatssecretarissen bekend. Dat Bos en Rouvoet vicepremier worden en de eerste minister van Financiën en de tweede minister voor Jeugd en Gezin, is inmiddels al geen verrassing meer. Wel kijken velen op van de benoeming van celbioloog en columnist Plasterk als minister van Onderwijs en van CDA-ideoloog Klink als minister van Volksgezondheid.