Bijna uitzichtloze drugsbestrijding in Afghanistan
LONDEN - Een Pakistaanse man die opium in de kralen van een kleed had verstopt, een Afghaan die met tape drugs op z’n lichaam had geplakt, een Chinese vrouw die narcotica in haar uitgeholde hoge hakken had verstopt. De Afghaanse generaal Aminullah Amarkhil, tot oktober vorig jaar werkzaam voor de douane op het grootste vliegveld van Afghanistan, arresteerde ze allemaal - en daarmee begonnen voor hem de problemen.
Amarkhil zegt dat zijn ijver en zijn principiële weigering om met drugsbaronnen samen te werken zijn leven in gevaar hebben gebracht. Hij verblijft in Londen, in afwachting van een asielaanvraag. „Als ik corrupt was zat ik hier niet”, zegt Amarkhil in een eenkamerappartement in een westelijke voorstad. „Als ik het geld had aangenomen dat de smokkelaars me aanboden, was ik nu een rijk man.”Amarkhil, een 44-jarige vader van zeven kinderen, verdiende 500 dollar (385 euro) per maand, maar kreeg naar eigen zeggen periodiek aanbiedingen van 2000 tot 5000 dollar (1500 tot 3800 euro), als hij een oogje dicht wilde knijpen. Hij was anderhalf jaar lang hoofd veiligheid van de douane van het internationale vliegveld van Kabul, waar hij zonder röntgenapparatuur of honden moest werken. „Ik had geen machines, geen scanners, zelfs geen hond. Alles wat ik had was mijn ervaring, mijn spionnen en Allah”, zegt hij, een vinger naar boven wijzend.
Hij kan zijn verhalen over drugssmokkel illustreren met foto’s en in het geheim opgenomen video’s. Een van de films toont een vrouw die werd gepakt met 2 kilogram heroïne. Ze dreigt Amarkhil met vergelding door „vrienden op een hoge positie.” Ze zat nog geen maand vast, aldus Amarkhil.
Experts bevestigen dat corruptie een groot probleem is bij de bestrijding van de drugssmokkel in Afghanistan. Hoewel westerse donoren honderden miljoenen in antidrugsprogramma’s stoppen, is de corruptie zo wijdverbreid en diep verankerd dat het haast onmogelijk is vorderingen te maken. Amerikaanse deskundigen zeggen dat een deel van de drugswinsten bij de taliban belandt, die er hun opstand mee financieren.
„Zo’n 80 procent van de politie is volledig corrupt”, stelt Antonio Giostozzi, een Afghanistanexpert van de London School of Economics. „Het klimaat is totaal vergiftigd en ik denk niet dat iemand boven verdenking verheven is.”
Woordvoerder Zemerai Bashary van het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken spreekt dit tegen en zegt dat aan hervormingen wordt gewerkt. „Drieëntwintig jaar oorlogvoering laten hun littekens achter in de instellingen van een land”, zegt Bashary. „We hervormen de politie.” Afghanistan had vorig jaar een recordoogst aan opium, voldoende voor 670 ton heroïne, meer dan de wereldwijde consumptie van verslaafden.
Amarkhil zegt zo succesvol te zijn geweest dat drugsbaronnen zich tot hun vrienden in de politiek wendden om hem kwijt te raken. Hij werd prompt van corruptie beschuldigd, ondervraagd en met de dood bedreigd, waarna hij naar Londen uitweek.
De Afghaanse procureur-generaal Mohammad Aloko zegt dat de generaal is gevlucht om aan vervolging te ontkomen. „Hij was bang omdat wij overtuigende bewijzen tegen hem hadden”, zegt Aloko. „We proberen hem met behulp van Interpol uitgeleverd te krijgen aan Afghanistan.” De Britse autoriteiten willen geen informatie verstrekken over een mogelijk uitleveringsverzoek.
De corruptie in regeringskringen dwarsboomt niet alleen de drugsbestrijding, maar vormt ook een bedreiging voor de NAVO-macht in Afghanistan. „Als dit systeem erger wordt (…) zullen de mensen die niet aan de macht zijn, zoals de taliban, sterker worden en zullen ze meer en meer problemen voor Afghanistan scheppen. En daarmee zal het aantal slachtoffers (…) onder NAVO-militairen groter en groter worden”, waarschuwt Amarkhil.