Aanpak wangedrag kost Defensie miljoenen
DEN HAAG (ANP) – De aanpassingen om wangedrag bij Defensie tegen te gaan, kosten zeker 80 miljoen euro per jaar. De helft daarvan is nodig om de nieuwe gedragscode binnen de organisatie te borgen, de opleidingen uit te breiden en het sociaal leiderschap te versterken. Met de andere 40 miljoen moeten personele en organisatorische wijzigingen worden doorgevoerd.
Dat heeft staatssecretaris Van der Knaap (Defensie) woensdag in een brief aan de Tweede Kamer meegedeeld. Van der Knaap sluit niet uit dat nog meer geld nodig is, omdat de maatregelen de komende maanden nog worden uitgewerkt. CDA en PvdA wilden woensdag nog niet reageren op de voorstellen en het bedrag.Het geld is onder meer voor herinrichting van de werk– en leefruimtes, betere faciliteiten voor vrijetijdsbesteding en herinvoering van toezichthouders. Ook de integriteitszorg binnen Defensie wordt vernieuwd. Er komen twaalf fulltime vertrouwenspersonen. Alle commandanten moeten zich actiever inlaten met gedrag en klachten binnen hun eenheid en hun sociaal leiderschap versterken.
Aanleiding voor de maatregelen is een rapport van de commissie–Staal eind september. Daaruit bleek dat binnen de krijgsmacht ongewenst gedrag als pesten, roddelen, intimidatie en seksuele dwang vaker voorkomt dan bij civiele organisaties. Alcoholgebruik bevordert dat wangedrag vaak.
De laatste maanden zijn gesprekken gevoerd waaruit een voorlopige gedragscode voortvloeide. Alle bijna 70.000 medewerkers kregen de code, die direct ingaat, woensdag thuisgestuurd en kunnen erover praten. Het gaat volgens Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn niet om een verbod maar om onderlinge afspraken. Hij vertrouwt op een groot draagvlak. Als iemand onwillig blijft, zal die volgens hem Defensie voortaan sneller verlaten of in het uiterste geval worden ontslagen. Met de bonden wordt nog gepraat over de gevolgen.
De code stelt dat iedere medewerker deel uitmaakt van een professionele organisatie, lid is van een team met een gemeenschappelijke taak, zich bewust is van zijn eigen verantwoordelijkheid, iedereen met respect behandelt en zorgt voor een veilige werkomgeving. Dit laatste punt gaat in op alcohol– en drugsgebruik.
Drugs zijn altijd al verboden voor Defensiemedewerkers, ook in privétijd. Een absoluut verbod op alcohol komt er niet. Tijdens oefeningen of operaties mogen medewerkers niet drinken. Maar tijdens de normale dienstuitoefening mogen militairen met mate alcohol drinken, pas na toestemming van de commandant.
Defensie zal een voorstel indienen om door middel van een blaastest te kunnen controleren op alcoholgebruik. Er ligt al een voorstel in de Tweede Kamer om te testen op drugsgebruik, als wijziging van de Militaire Ambtenarenwet.
De FVNO/MHB, de federatie van Nederlandse officieren en hoger burgerpersoneel, hoopt dat de gedragscode bijdraagt aan het „herleven van de verbleekte militaire ethiek”. Evenals de bonden AFMP en de VBM/NOV staat ze welwillend tegenover de code maar plaatst ze wel kanttekeningen bij de uitwerking.