Het Witte Huis had zijn zaakjes goed voorbereid. Voorafgaand aan de langverwachte toespraak van president George W. Bush over zijn Irakbeleid, werden de ’gezichten’ van de belangrijkste televisiestations in Washington uitgenodigd voor een briefing. Op het moment van de speech werden alle uitzendingen in de Verenigde Staten onderbroken om het staatshoofd aan het woord te laten.In twintig minuten zette Bush vervolgens zijn strategie voor Irak uiteen - resoluut en in simpele bewoordingen. Voor de ogen van miljoenen landgenoten zei de president dat de huidige strategie in Irak niet werkt en dat dit „onacceptabel” is. Maar die uitlating was zeker niet bedoeld om een Amerikaanse nederlaag toe te geven. Die nederigheid was bewust ingebouwd om de Amerikanen hernieuwd warm te laten lopen voor een intensieve bemoeienis met Irak. Langduriger, kostbaarder en bloediger.

Het aantal gevechtseenheden in Bagdad zal worden verdubbeld om voor eens en voor altijd een einde aan het sektarische geweld te maken. Zo’n 80 procent van alle aanslagen in Irak heeft momenteel plaats in de hoofdstad. Het is dan ook niet meer dan logisch dat Washington meer troepen naar Bagdad stuurt. Die beslissing betekent echter wel dat Amerikaanse militairen verzeild zullen raken in bloedige straatgevechten, waarin hun technologische voorsprong nauwelijks een rol speelt.

„Een groot deel van 2007 zal worden gebruikt om Bagdad onder controle te krijgen”, verklaarde generaal b.d. Jack Keane, een van de belangrijkste adviseurs van het Witte Huis inzake het Irakbeleid, woensdag. Daar zijn de Verenigde Staten al meer dan drie jaar mee bezig. Maar dit keer zal het anders gaan, verzekerde Keane. „Voor het eerst gaan we ons nu daadwerkelijk met de veiligheid van de Iraakse bevolking bezig houden. In het verleden waren we daartoe niet in staat, omdat we niet genoeg troepen in de wijken hadden om de mensen te beschermen.”

Dat mag dan een nobele prioriteit zijn, het formuleren van deze doelstelling komt echter veel te laat en tevens op een moment dat de interne politieke steun voor de oorlog in Irak in snel tempo afbrokkelt. Sinds hun verkiezingsoverwinning in november hebben de Democraten er geen misverstand over laten bestaan dat zij een radicale koerswijziging in het Irakbeleid voorstaan. Dat weerspiegelt ook de wens van de Amerikaanse bevolking om zo snel mogelijk Irak te verlaten. Slechts 20 procent van de Amerikanen is volgens een peiling voor het uitbreiden van de militaire aanwezigheid in het Tweestromenland.

President Bush gaat met zijn toespraak voorbij aan de druk van bevolking en Congres. Overtuiging staat bij het staatshoofd voorop, en daarvoor is hij bereid aanzienlijke politieke risico’s te nemen.

Dat zijn echter wel gecalculeerde risico’s, want Bush gaat er vooralsnog van uit dat de oppositie het hem niet écht moeilijk zal maken. De nieuwe voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, kondigde weliswaar direct na de speech aan dat zij aan zal dringen op een stemming over het nieuwe Irakbeleid, maar zo’n stemming is niet bindend.

De Amerikaanse volksvertegenwoordiging zou echter verder kunnen gaan door Bush het belastinggeld te onthouden dat hij nodig heeft om de strijd in Irak te financieren. Het Congres deed dat eerder tijdens de oorlog in Vietnam en in Midden-Amerika. De komende maanden zal blijken hoeveel geduld bevolking en politiek nog met deze president hebben.