Gemengde reacties op executie
RIJSWIJK (ANP) – De internationale reacties op de executie zaterdag van de Iraakse oud-dictator Saddam Hussein, lopen zeer uiteen. In westerse landen overheerst opluchting, hoewel met name in Europa regeringen niet gelukkig zijn met de toepassing van de doodstraf. In de Arabische wereld is de kritiek veel scherper, en voeren gevoelens van woede en rouw de boventoon.
De Amerikaanse president George Bush noemde de terechtstelling van Saddam Hussein „een belangrijke stap voor Irak op weg naar een democratie die zichzelf kan onderhouden en verdedigen". Bush zei verder dat de dood van de vroegere despoot het einde markeert van een moeilijk jaar voor het Iraakse volk en voor de Amerikaanse troepen in Irak.Iran heeft eveneens verheugd gereageerd. „De Irakezen zijn de overwinnaars, zoals zij ook de overwinnaars waren toen hij de macht verloor", zei onderminister van Buitenlandse Zaken Hamid Reza. Iran vocht in de jaren tachtig een bloedige oorlog uit met Irak waarin honderdduizenden doden vielen.
Ook Israël meent dat gerechtigheid is geschied. „Saddam Hussein heeft zijn dood zelf veroorzaakt. Hij was een man die zijn eigen volk veel kwaad heeft gedaan en een grote bedreiging was voor Israël", zei premier Ehud Olmert.
De radicale Palestijnse regeringspartij Hamas bestempelde de executie als een „politieke moord", en „een schending van alle internationale wetten". Libië heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd wegens de dood van „de krijgsgevangene" Saddam Hussein, aldus het staatspersbureau Jana.
Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Margaret Beckett heeft Saddam Hussein „rekenschap afgelegd" voor zijn misdaden. Ze zei dat Londen principieel tegen de doodstraf is, maar dat de Britse regering het besluit van Irak als soevereine staat om die wel toe te passen, respecteert.
Ook Duitsland is eigenlijk tegen de doodstraf maar kan het gevoel van genoegdoening begrijpen dat de slachtoffers van Saddam Hussein voelen nu de voormalige dictator is opgehangen. Dat heeft onderminister van Buitenlandse Zaken Gernot Erler gezegd.
De Italiaanse premier Romano Prodi zei te vrezen dat de dood van Saddam Hussein zal leiden tot groeiende spanningen tussen de bevolkingsgroepen in Irak. Vrijdag had hij de manier waarop Irak van plan was de oud–president te excuteren, al „onmenselijk" genoemd.
Ook Rusland denkt dat de terechtstelling de veiligheidssituatie in Irak niet vooruit zal helpen. Moskou betreurt het dat de Iraakse regering alle internationale oproepen tot clementie naast zich neer heeft gelegd, liet het ministerie van Buitenlandse Zaken weten.
Frankrijk heeft „kennis genomen" van de executie van Saddam Hussein, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het voegde daaraan toe dat Frankrijk zich met zijn Europese partners blijft inspannen voor wereldwijde afschaffing van de doodstraf. Ook riep Parijs op tot verzoening in Irak.
Secretaris-generaal Terry Davis van de Raad van Europa, een organisatie die waakt over de mensenrechten, noemde Saddam Hussein „een meedogenloze crimineel". Toch was het niet nodig hem te doden, meent Terry. Hij vindt dat Irak een kans heeft laten liggen om zich weer bij beschaafde wereld te voegen.
Amnesty International betreurt het ophangen van Saddam Hussein. Niet alleen is de organisatie tegen de doodstraf, ook vindt zij het een gemiste kans dat Saddam Hussein zich niet voor alle schendingen van de mensenrechten onder zijn regime heeft hoeven verantwoorden. De Internationale Federatie voor de Mensenrechten (FIDH) sprak zich in vergelijkbare bewoordingen uit.
Saoedi-Arabië zei „verbaasd en verbijsterd" te zijn dat Irak zijn voormalige heerser op een islamitische feestdag, het offerfeest, heeft geëxecuteerd.De leiders van islamitische landen zouden „respect moeten tonen voor deze gezegende gebeurtenis, in plaats van het te verlagen", aldus Saoedi-Arabië. Ook Egypte vindt dat Irak beter een andere dag had kunnen uitkiezen.