Willebrands was van 1969 tot en met 1989 voorzitter van de Vaticaanse raad voor de oecumene. Van 1976 tot 1983 was hij aartsbisschop van Utrecht en als zodanig Simonis’ voorganger.Willebrands heeft al zijn boeken, brieven en persoonlijke bezittingen aan het aartsbisdom Utrecht nagelaten. Vooral door zijn functie in het Vaticaan heeft hij een aanzet gegeven tot de ontwikkeling van een katholieke oecumenische theologie. Ook was hij nauw betrokken bij de dialoog met andere christelijke kerken, zoals de anglicanen en orthodoxen, en bij de contacten met andere godsdiensten, zoals de islam en het jodendom.

Het archief, dat in nauw overleg met de Vaticaanse raad voor de oecumene is opgericht, heeft in de eerste plaats tot taak alle documenten uit de nalatenschap van Willebrands te inventariseren, veilig te stellen en toegankelijk te maken voor studie en onderzoek. Een bijzonder onderdeel van de werkzaamheden is het project ”oral history”. Zeven deskundigen hebben zich bereid verklaard tijdgenoten van de kardinaal te interviewen. Zij kunnen mogelijk informatie leveren die lacunes in de archieven opvult.

Het archief bereidt ook een herdenking van Willebrands in september 2009 voor. Het is dan honderd jaar geleden dat de kardinaal in Bovenkarspel werd geboren.