Maar journalisten zouden geen journalisten zijn als ze niet achteraf probeerden te achterhalen wat er nu precies binnenskamers gebeurde. De Volkskrant kwam twee dagen later met de volgende, boeiende reconstructie.Nadat het kabinet om een uur of twaalf woensdagmiddag met vergaderen begon, kwam de discussie al snel op scherp te staan, aldus de krant. Premier Balkenende bleek vastbesloten de Tweede Kamer tegemoet te komen: een humaner asielbeleid en het vertrek van minister Verdonk.

Maar met dat streven stuitte hij op een muur van liberaal verzet. Rond de klok van twee uur stelde Zalm dat dit scenario onvermijdelijk zou betekenen dat dan alle VVD-ministers zouden opstappen.

Paniek in de tent. De minister-president begon alles uit de kast te halen om zijn collega-ministers van een collectieve ontslagaanvraag te weerhouden. Pas na het diner slaagt hij daarin, en wel door middel van een door hemzelf, fractievoorzitter Verhagen en oud-justitieminister Donner bedacht compromis: Verdonk mocht aanblijven, maar slechts na het loslaten van de kern van haar portefeuille.

Reconstructie (II)
De nieuwe justitieminister Hirsch Ballin werd samen met Verdonk apart gezet om de portefeuilleruil concreet vorm te geven. Toen volgde de deceptie. Met hangende pootjes kwam het tweetal tegen tien uur ’s avonds in de ministerraad terug: helaas, niet gelukt.

Dat was het moment waarop het kabinet langs de rand van de afgrond scheerde. Premier Balkenende pakte zijn voorzittershamer en zei: „Ik ga nú een besluit nemen.” Let wel, het besluit dat hij zonder de VVD verder zou gaan met zijn derde (of misschien wel vierde) kabinet.

De liberale bewindslieden reageerden geschokt. Zou het kabinet, met de haven in zicht, nu toch nog schipbreuk lijden? Niet Zalm, maar Nicolaï sprong op en vroeg om een schorsing. Koortsachtig overleg in het VVD-smaldeel. Moesten Hirsch Ballin en Verdonk het niet nóg eens proberen? Aldus werd besloten.

En toen was het in een mum van tijd geregeld. Hirsch Ballin kreeg Vreemdelingenzaken, Verdonk Jeugdbescherming, Preventie en Reclassering. Een uiterst merkwaardige dag in de parlementaire geschiedenis van Nederland werd met een wonderlijke oplossing afgesloten. Tot opluchting van het CDA, tot afgrijzen van staatsrechtgeleerden.
AdJ

Rouvoet
Het ziet er niet best uit voor ChristenUnieleider Rouvoet. Nu hij met CDA-leider Balkenende en PvdA-voorman Bos aan tafel gaat om te onderhandelen over de vorming van een nieuw kabinet, zullen secularisten bakken kritiek over hem en over zijn partij gaan uitstorten. Toen Balkenende vier jaar geleden aantrad en in de ogen van sommige opiniemakers iets te veel de uitstraling had van een gereformeerde ouderling, was de kritiek ook niet van de lucht.

In Rouvoet hebben de critici een nieuwe prooi gevonden. De schrijver Maarten ’t Hart goot, in NRC Handelsblad, als eerste zijn gram uit over mogelijke deelname van de CU aan een regering.

Elsbet Etty, columnist van dezelfde liberale krant, deed enkele weken later hetzelfde. Zij stelde de ChristenUnie op één lijn met de taliban en de ayatollahs in Iran, onder meer omdat de CU in een brochure voor mensen met een handicap had gesteld dat het belangrijk is dat de regering in God gelooft.

Ook op diverse internetsites krijgt de ChristenUnie de wind van voren. Op Elsevier.nl stelt een zekere Aad dat „fundamenteel christelijken” een visie op homo’s hebben die „slechts gradueel” verschilt van de islam.

Een ander stelt Rouvoet, Balkenende en Bos, die ook een christelijke opvoeding genoot, allemaal onder kritiek. „Er is geen slechter uitzicht voor mij, dan drie grefo’s op een rij.”

Rouvoet (II)
De critici van Rouvoet hebben wel één succesje geboekt. Dat gebeurde nadat in de dagbladen Trouw, NRC en Nederlands Dagblad kritische stukken waren verschenen over het boek ”De volken geroepen. Een theologie over de volken en hun verlossing” van evangelist Pieter Bos. Rouvoet schreef op de achterflap van het boek een aanbeveling. Eind oktober nam hij in Den Haag het eerst exemplaar in ontvangst uit handen van de schrijver. De ChristenUnievoorman schreef dat Bos „een verrassende en vernieuwende visie op het klassieke thema van kerk en staat” presenteerde.

Diverse recensenten hadden het boek doorgevlooid en bleven haken bij Bos’ stelling dat God een verbond heeft gesloten met een aantal volken en dat de staatsvorm daarbij onder geschikt is. Ook in landen waar een dictator is, kan een verbond met God bestaan.

Rouvoet kreeg vervolgens vragen over de democratische gezindheid van hemzelf en van de ChristenUnie. En dat kan de politicus natuurlijk niet gebruiken, zeker niet nu zijn partij in beeld is voor regeringsdeelname. De gedachten van Bos over de relatie tussen God, staat en volken noemt Rouvoet nu „filosofisch interessant, maar in hun uitwerking niet de mijne.”
GV

Agenda
De Tweede Kamer houdt dinsdag een debat over de Europese top van eind vorige week. Ook staat de najaarsnota 2006 ter discussie. Woensdag rondt de Kamer onder andere het debat af over de begroting van VROM. Donderdag gaat de Kamer met Kerstreces. In verband daarmee verschijnt deze rubriek de komende weken niet.