De nationale en de internationale pers dook deze week op Drachten. De politie Friesland zou arrestanten in de watten leggen met luxe cellen. Wanden in zandkleur om agressie te verminderen, digitale spelletjes om verveling te tegen te gaan, vloerverwarming om onderkoeling te voorkomen.De bouw van een ’luxecel’ kost 190.000 euro. Vrijdag is het cellencomplex officieel in gebruik genomen, maandag komen de eerste gasten. Het gebouw telt 22 cellen, 4 douches, 2 luchtplaatsen, 14 verhoorkamers en 1 controlekamer, van waaruit alle vertrekken in de gaten kunnen worden gehouden. Cel 10 is iets groter, om claustrofobische arrestanten in vast te houden, cel 12 heeft dubbele deuren om luidruchtige bewoners te huisvesten.

Prof. dr. Pieter van Vollenhoven heeft Friesland heel wat extra werk bezorgd. De gevangenenverblijven op het politiebureau van Drachten waren twee maanden geleden net opgeleverd toen de voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn rapport over de Schipholbrand presenteerde met nieuwe aanbevelingen voor de inrichting van cellen.

Om brand en rook tijdig te signaleren moet het luchtafzuigsysteem in een cel zijn voorzien van een rookdetector, aldus Van Vollenhoven. Een arrestant zou namelijk eens op het idee kunnen komen het systeem stiekem af te dekken en alsnog ongemerkt brand te stichten. Daarom moet een tweede detector de werking van de luchtstroom weer controleren.

Het grapje kost het korps een kleine 200.000 euro extra. „We waren net klaar”, verzucht regionaal huisvestingscoördinator Gerko Bosma van de politie Friesland. „Alle plafonds moesten er weer uit.” Voor dat geld had Friesland ook een cel extra kunnen bouwen. De totale bouwkosten bedragen een kleine 8 miljoen euro.

Drachten beschikt nu over een cellencomplex dat aan álle veiligheidseisen voldoet. Inclusief het verlichte bordje met pijl om de vluchtwegen te markeren. Bosma stelt bezoekers gerust. „Arrestanten komen via de vluchtweg uit op de getraliede luchtplaats. Loopt die gevaar, dan kunnen ze uitwijken naar de andere luchtplaats. Is ook die niet veilig meer, dan kunnen we de arrestanten vasthouden in de deursluis.” Mocht deze uiteindelijk ook in de gevarenzone terechtkomen, dan laat de politie de verdachten los. „Veiligheid boven alles.”

De politie houdt in het nieuwe cellencomplex rekening met gelovige gevangenen. De plafonds in de cellen zijn voorzien van een grote cirkel. Een punt wijst in noordelijke richting. Makkelijk voor moslims. „Daarmee kunnen ze eenvoudig de richting van Mekka bepalen”, aldus agent J. P. de Vries. De politie geeft niet expliciet het oosten aan. „Het noorden is redelijk neutraal.” Een gebedsmatje verschaft de Friese politie niet. „We houden elk brandbaar voorwerp uit de cel.” Het korps heeft wel speciaal vier Korans en vier Bijbels aangeschaft.

Het concept van het politiecellencomplex, van de Italiaanse architect Renzo Pavanello van het bedrijf Bouwconsulting Twente, is populair. Het ontwerp in Drachten is een kopie van Amsterdam-Osdorp. Leeuwarden krijgt over twee jaar eenzelfde versie. De luxe cellen zijn in Amsterdam al jaren een succes.

„We krijgen relatief weinig klachten van arrestanten over hun behandeling hier”, aldus Ad van Rooijen. Het Amsterdamse hoofd arrestantenzorg is het niet eens met de kritiek dat de arrestanten verwend worden op kosten van de Staat. „We vertroetelen ze niet, de deur gaat op slot en daarmee beroof je mensen van hun vrijheid.”

Bosma uit Friesland valt hem bij. „Ik heb nergens luxe gezien. De wanden van onze cellen zijn precies hetzelfde als elders in de wereld.”