Bekijk de fotomap van Paleis Soestdijk.De sporen van prins Bernhard en koningin Juliana zijn nog zichtbaar in het paleis. Tot aan hun dood in 2004 waren zij de vaste bewoners. Bijna zeventig jaar lang. Vooral Juliana hield van haar Soestdijk.

De bezoeker krijgt weinig te zien van de privévertrekken van de Oranjes. Iedere gids voert de groepen van vijftien man door de officiële ruimten, maar in de privéwoonkamer en de slaapkamers komt niemand. Dat wilde de familie niet. Ook de filmzaal en het zwembad blijven achter dikke deuren verborgen. „Ze liggen ook niet zo mooi op de route”, aldus gids Maarten Westerveen.

Werkkamers
De bezoeker komt wel in de werkkamers van koningin Juliana en prins Bernhard, maar die zijn leeggehaald. De koninklijke familie heeft alle privé-eigendommen uit het paleis -het gebouw is staatseigendom- gehaald.

In de werkkamers hangen wel foto’s van hoe het er eerst uitzag, maar Bernhards bureau vol fotolijstjes is er niet. En zijn olifantjes zijn ook niet te vinden, die zijn geveild. Alleen een lege ruimte is nog overgebleven.

Gids Westerveen vertelt dat het destijds voor de schoonmakers niet meeviel de kamer van de prins schoon te maken, want alles moest weer precies zo komen te staan als het stond. Er zwaaide wat als prins Bernhard ontdekte dat iets op een andere plaats stond. De bedienden maakten daarom vooraf foto’s van het bureau.

De werkkamers van de prins en zijn vrouw liggen direct naast elkaar. Een deur verbindt de ruimten. Dat lijkt de verhalen te ontkrachten dat het echtpaar lange tijd binnen het paleis een volledig gescheiden leven leidde. De huismeester van het paleis die de gidsen heeft rondgeleid tijdens hun opleiding, benadrukte ook dat er door de jaren heen buiten de paleismuren heel vreemde beelden van het huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard zijn ontstaan.

Ontsnapping
Er zijn meer deuren in het paleis die een geschiedenis op zich vormen. In de stijlvolle Cadeaukamer zit er een met de naam ”Het deurtje dat de monarchie redde”. Volgens de gids voorkwam de deur -de weg naar een ontsnappingsroute- ten tijde van prins Hendrik en koningin Wilhelmina een onwelgevallige ontmoeting tussen twee personen die van elkaar niet mochten weten dat zij in het paleis waren. Wie dat waren vermeldt de historie niet.

De officiële vertrekken van Paleis Soestdijk zijn erg stijlvol. Vooral de lange Witte Eetzaal, waar zestig mensen konden aanzitten bij grote diners, en de Stuczaal zijn indrukwekkend. De Stuczaal is de grootste ruimte van het paleis. Twee verdiepingen hoog en voorzien van het destijds zeer kostbare imitatiemarmer. „Met echt marmer hadden ze het nooit zo mooi kunnen krijgen”, aldus gids Westerveen. In deze ruimte lag prins Bernhard enkele dagen opgebaard.

Toch is zelfs de Stuczaal klein voor een paleis waar de koningin van een land woont. Paleis Soestdijk is daarom niet te vergelijken met bijvoorbeeld het paleis van Versailles bij Parijs. Zelfs de paleizen van de Belgische koning stralen meer grandeur uit dan dit Nederlandse paleis.

Wapengekletter
In veel vertrekken is de invloed van Anna Paulowna, de echtgenote van koning Willem II, terug te vinden. Willem II kreeg het paleis van de regering toen hij nog kroonprins was. Het was een bedankje voor zijn heldhaftig optreden tegen Napoleon tijdens de Slag bij Waterloo in 1815. Anna Paulowna zorgde ervoor dat die veldslag centraal kwam te staan bij de inrichting en bij de keuze van de schilderijen. Zodoende heeft het paleis de Leuvenzaal, waarin vier grote veldslagen centraal staan en de Waterloozaal, die vol schilderijen met heldhaftige taferelen hangt.

Koningin Juliana hield niet van deze vertrekken, vertelt Westerveen. „Het draaide haar in die ruimten teveel om wapengekletter.”

Bij prins Bernhard lag dat anders. Die gebruikte uitgerekend de Waterloozaal met een grote afbeelding van Willem II te paard na de overwinning als zijn vergaderzaal: Prins Bernhard bleef militair in hart en nieren.

De rondleiding door het paleis eindigt in de privé-eetkamer. Ingericht in de stijl van de jaren dertig van de vorige eeuw. „Hier mocht niemand anders dan alleen de familie komen. De enige uitzondering is de Queen Mum van Engeland, die schijnt hier een keer gegeten te hebben.” Prins Bernhard luidde kort voor de maaltijd zelf de gong. Wie van de kinderen te laat was kon de maaltijd vergeten.

Bordes
Na in de eetkamer geweest te zijn, daalt het publiek af naar het souterrain. Dat is de verdieping waar de koninklijke familie weinig kwam en waar het personeel zijn werk deed, in de keuken, in de porselein- en zilverkamers. De etage bevat ook de wapenkamer en de wijnkelder.

De wijnkelder bevindt zich op een bijzondere plaats: onder de trappen van het bordes aan de voorkant van het paleis. Het bordes waar de familie de lijkwagen met het lichaam van prins Bernhard uitgeleide deed. Het bordes waar op 30 april duizenden Nederlanders langstrokken in de tijd van Juliana’s regering. Het bordes dat thuishoort in de canon van de Nederlandse geschiedenis, aldus minister Winsemius van VROM donderdag bij de overhandiging van de eerste entreebewijzen aan enkele inwoners van Soest.

Op het bordes komt niemand. Er staat een hekje omheen. Een eerbetoon. Er liggen wel twee witte anjers.