Lubanga is de enige verdachte van oorlogsmisdaden uit Congo die is aangeklaagd sinds het hof in 2002 werd opgericht.Lubanga en zijn manschappen stelden kinderen van soms pas tien jaar oud voor de keuze tussen doden of gedood worden, aldus de aanklagers. De zitting, die drie weken gaat duren, dient om te bepalen of de bewijzen tegen Lubanga sterk genoeg zijn om een proces aan te spannen.

Volgens de aanklagers laat Lubanga’s zaak zien aan militaire leiders dat ze niet langer ongestraft kinderen kunnen dwingen hun oorlogen uit te vechten. Plaatsvervangend ICC-hoofdaanklaagster Fatou Bensouda zei in haar openingspleidooi dat het ronselen en het inzetten van kindsoldaten tot de ernstigste misdaden behoort die het geweten van de hele mensheid schokken. „Onze zaak werpt er licht op hoe vernietigend het is als kinderen gedwongen worden de oorlogen van volwassenen uit te vechten”, aldus de Gambiaanse.

Voor het eerst in de geschiedenis van de internationale strafrechtspleging mag bij het ICC ook een advocaat namens de slachtoffers aan de procedure deelnemen. De Belgische jurist Luc Walleyn schetste het leed van kindsoldaten in de DRC die, ver weg van hun ouders, in de jungle leefden in dagelijkse angst. Zij werden zelf gedood of zagen hun vrienden sterven. Vrijgelaten of bevrijde kindsoldaten blijken geregeld zwaar getraumatiseerd te zijn.

De zogeheten Unie van Congolese Patriotten, waarvan Lubanga de leider was, rekruteerde kinderen door hen van de straat of uit klaslokalen te halen. Ze werden klaargestoomd om leden van rivaliserende stammen te doden, aldus de aanklagers. Als ze weigerden te vechten, werden ze daartoe gedwongen onder dreiging van executie. Soms werden de kinderen gedrogeerd met cannabis, zodat ze minder bang zouden zijn.