Vervuild Tarin Kowt leert schoonmaken
TARIN KOWT (ANP) - De straten van Tarin Kowt, de hoofdstad van de Afghaanse provincie Uruzgan, zijn warm, vies en stoffig. Elke auto veroorzaakt een wolk gruis dat langzaam neerdwarrelt. Zo ook het konvooi van de Nederlandse militairen van het nabijgelegen Kamp Holland, die een paar journalisten het stadje laten zien.
De inzittenden van een patria, die wordt begeleid door vier open jeeps bewapend met een staande mitrailleur, kunnen alleen door kleine kijkgleufjes naar buiten kijken. De cameramensen steken boven het dak uit om te filmen. De situatie wordt veilig genoeg geacht om even door de winkelstraat te lopen, met legergroen scherfvest aan. De helmen mogen af blijven.De militairen vormen een ring en houden in verband met eventuele aanslagen alles en iedereen op ruime afstand. Enkele kinderen weten wel dichtbij te komen. Honderden mannen en jongens staren onbewogen naar het gezelschap. Er staat geen enkele vrouw tussen het publiek, alleen drie meisjes van een jaar of tien.
Op immense reclamezuilen bij de rotonde wordt de papaverteelt (voor drugs) zwartgemaakt. De verhoogde trottoirs zijn net als de wegen onverhard, door een smalle greppel van elkaar gescheiden. Op sommige plaatsen smeulen bergen afval, waartussen ook menselijke uitwerpselen liggen. Het Nederlandse provinciaal reconstructieteam (PRT) heeft niet voor niets hygiëne als uitgangspunt genomen.
Schoonmaken is een van de zichtbare projecten waarmee de Nederlanders de „hearts and minds” van de inwoners willen winnen. Dat moet leiden tot vertrouwen, zodat ze vijandige elementen als de taliban weren. Tot eind december pakken 65 schoonmakers de straten aan. Ze hebben een armband van de gemeente, waarop zichtbaar de steun van de Nederlanders staat vermeld. Daarna moet twintig man de schone straten gaan bijhouden.
In samenwerking met de nieuwe burgemeester is een dertienpuntenplan opgesteld. Ieder gezin krijgt een vuilnisbak in bruikleen om afval te verzamelen en te laten verbranden in de woestijn. Verder komen er openbare toiletten en straatverlichting.
Volgens PRT-commandant Theo de Vries hebben vooral winkeliers baat bij lampen. Bij de bazaar zijn veel dieven actief. Het PRT wil dat voor elke lantaarnpaal een winkelier verantwoordelijkheid wordt en dat die leert de verlichting te onderhouden. Ook hebben ze verf gekregen om hun winkeltje te verfraaien. Sommige muren krijgen ook een likje verf, zodat het voor het oog al snel opfleurt.
Bij een van de moskeeën is een kranenstelsel aangelegd, zodat de mannen zich kunnen wassen. Vrouwen komen er niet. Het water komt echter uit een te ondiepe put, waardoor het is vervuild met van straat weggespoelde uitwerpselen. Het PRT schakelt ook een irrigatiedeskundige in voor het waterbeheer.