Dat zei dr. K. Spronk vrijdagmiddag in de aula van de Theologische Universiteit Kampen (ThUK). Met het uitspreken van zijn rede, getiteld ”De ware eenvoud vinden. Het Oude Testament als object van wetenschap en als bron van inspiratie”, aanvaardde hij vrijdagmiddag het ambt van hoogleraar Oude Testament.Dr. Spronk, die de opvolger is van dr. C. Houtman, zei moeite te hebben met het aan arrogantie grenzend gemak waarmee mensen eigen standpunten handhaven en boven alle kritiek stellen. „Die moeite heeft misschien ook te maken met het feit dat ik er een beetje jaloers op ben. Ik zou die zekerheid ook wel willen. Het is immers aantrekkelijker dan de situatie waarin ik en veel exegeten met mij binnen onze kerken zich tegenwoordig bevinden.”

Hij pleitte voor een gedegen studie van Hebreeuws en Grieks, zodat voorgangers gemotiveerd zijn om de tijd te nemen om de Bijbel vanuit de grondtekst uit te leggen. „Daarbij is het niet voldoende om eenvoudigweg te herhalen wat alle docenten exegese altijd al gezegd hebben, namelijk dat men de tekst moet verklaren vanuit de grondtekst. Dat leidt gezien de stand van de wetenschap immers vaak slechts tot verwarring. De voorganger moet ook het vertrouwen hebben dat het wat oplevert: iets wat aanspreekt en dus ook over te brengen is; iets wat raakt aan de kern van de zaak in kerk en geloofsleven.”

Doel van de exegese is, aldus dr. Spronk, het doordringen tot in de tekst en niet blijven steken in een beschouwing van de buitenkant. De oudtestamentische geschriften zijn doorgegeven in een lange traditie van uitleg en actualisatie. „Die moet je serieus nemen en op haar waarde schatten. Het is de taak van de exegeet om die traditie levend te houden en opnieuw gestalte te geven. Het is een roeping waaraan je met behulp van de academische vaardigheden gehoor geeft. Het heeft iets profetisch.”

Hoe gaat een academisch gevormde lezer om met het feit dat hij aan de ene kant het Oude Testament moet benaderen als een door tijd en plaats bepaalde verzameling geschriften, terwijl hij het aan de andere kant ook kent als een getuigenis dat mensen tot op vandaag aanspreekt?

Dr. Spronk: „Inhoudelijk zijn er echter als het om de Bijbel gaat geen wezenlijke verschillen tussen waar men aan de universiteit mee bezig en waar men in de kerk belang in stelt. Academici die anders beweren en menen zich te kunnen terugtrekken op voor gewone kerkleden ontoegankelijke gebieden zullen zich in ieder geval moeten afvragen in hoeverre zij hierbij geleid worden door angst voor of afkeer van moeizame discussies.”

De nieuwe Kamper hoogleraar pleit voor een persoonlijke benadering van de Bijbeltekst. „Het Oude Testament kun je beschrijven, maar wil je echt begrijpen hoe die tekst werkt als bron van inspiratie, dan zul je zelf tevoorschijn moeten komen om deel te nemen aan dat proces van lezen, herlezen en inlezen in je eigen situatie. Het is als bij een goed schilderij. Je kunt zijn achtergrond bestuderen, tijd en techniek van de schilder, de herkomst van de weergegeven motieven. Maar als het daarbij blijft dan is dat onbevredigend. Het schilderij is meer dan dat. Het is bedoeld om iets op te roepen bij degene die ernaar kijkt. Het is de kunst van de kijker om zich dat bewust te maken.”