Nieuwe impuls voor oude vriendschap
Koningin Beatrix koesterde grote bewondering voor de vader van de huidige Jordaanse koning. Er zijn geruchten dat ze zelfs de hand had in het vestigen van een ambassade in Amman omdat zij goed bevriend was met koning Hussein. Bij zijn begrafenis in 1999 was zij de enige vrouw die afscheid mocht nemen aan de baar. Met zijn vrouw, koningin Noor, is zij bevriend. Als het huidige Jordaanse vorstenpaar Abdullah en Rania volgende week een staatsbezoek aan Nederland brengt, lijkt het voor de hand liggend dat een oude vriendschap nieuwe impulsen krijgt.
Koning Abdullah Il bin al-Hussein en koningin Rania al-Abdullah komen met enige vertraging. Naar aanleiding van de terroristische aanslagen in Amman op 9 november vorig jaar werd het staatsbezoek uit het Hasjemitisch koninkrijk Jordanië uitgesteld tot een nader te bepalen datum. Nu is het dan zover.Abdullah is ruim zeven jaar koning. Dat hij destijds zijn vader, de door vriend en vijand gerespecteerde koning Hussein, zou opvolgen was helemaal niet vanzelfsprekend. Slechts een maand voor zijn overlijden besloot de ernstig zieke koning Hussein dat niet zijn broer Hassan, die al 34 jaar kroonprins was, maar zijn zoon Abdullah hem zou opvolgen.
Op 7 februari overleed Hussein en diezelfde dag werd zijn zoon als Abdullah II beëdigd tot de nieuwe koning. De oudste zoon van Hussein en koningin Noor, Hamza, werd de nieuwe kroonprins.
Abdullah is de zoon van Husseins tweede vrouw -hij had er in totaal vier-, de Britse Antoinette Avril (Toni) Gardiner, met wie Hussein van 1961 tot hun scheiding in 1972 getrouwd was. Zoon Abdullah leek voorbestemd tot een carrière in het Jordaanse leger. Hij doorliep de lagere school in het Engelse Surrey en studeerde in de Verenigde Staten. Daarna volgde hij in Oxford een eenjarige speciale studie ”betrekkingen in het Midden-Oosten”.
Vervolgens, in 1980, besloot Abdullah de prestigieuze Britse militaire academie Sandhurst te doorlopen en nam hij dienst in het Britse leger. In 1987 zette hij zijn studie voort aan de Georgeton University in Washington en specialiseerde hij zich in internationale betrekkingen. De basis voor een glansrijke rol was daarmee gelegd. Nog steeds heeft Abdullah nauw contact met het Britse leger, dat ooit het leger van Jordanië trainde.
Commandant
Na zijn opleidingen diende Abdullah in uiteenlopende eenheden van het Jordaanse leger; van de luchtmacht tot speciale troepen. Zijn voorkeur ging uit naar de commando’s van de speciale troepen, waarvan hij in 1994 commandant werd. Vanuit deze positie leek hij met het oog op de stabiliteit van Jordanië in de grillige regio de meest geschikte kandidaat om zijn vader op te volgen.
Het koningshuis waaruit Abdullah voortkomt, bestuurt Jordanië sinds de onafhankelijkheid in 1921. De hasjemieten zeggen rechtstreeks af te stammen van de profeet Mohammed en zijn afkomstig uit Saudi-Arabië, waar de hasjemieten van 1201 tot 1925 over de voor moslims heilige stad Mekka regeerden.
De Grote Opstand van 1916, die een einde maakte aan een eeuwenlange Turkse overheersing, werd geleid door de overgrootvader van koning Abdullah: Sharif Hussein bin Ali. Husseins zoon Abdullah kwam op de troon van Transjordanië, het huidige Jordanië, en zijn andere zoon, Faisal, kreeg Syrië en Irak toebedeeld.
Koning Abdullah I leidde het land naar onafhankelijkheid van Engeland in 1946. In 1951 werd hij door een terrorist doodgeschoten toen hij in de al-Aqsamoskee in Jeruzalem het gebed bijwoonde. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Hussein, die het land gedurende 39 jaar met vaste hand regeerde. Hij loodste het door twee oorlogen met Israël, de bloedige septemberopstand van de troepen van Yasser Arafat in 1970 en de Golfoorlog van 1990.
In 1997 probeerde Hussein een bemiddelende rol in het vastgelopen vredesproces in Israël te vervullen, maar in zijn eigen land werd dat niet erg gewaardeerd. Het conflict tussen regering en oppositie verdiepte zich toen de Moslimbroederschap en haar politieke tak, het Islamitisch Actiefront (IAF), besloten de verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden in november 1997 te boycotten. Linkse en pan-Arabische politieke partijen en vele bekende Jordaanse politieke persoonlijkheden sloten zich hierbij aan, waarmee voorlopig een einde kwam aan het Jordaanse experiment met de democratie.
Verzet
In 1998 nam het verzet in Jordanië tegen Israël toe. Koning Hussein bleef zich evenwel inspannen om het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen weer vlot te trekken. Hij leed toen al aan een ongeneeslijke vorm van kanker. Op 30 augustus 1999 sloot Jordanië alle kantoren van Hamas en werden verschillende leiders opgepakt, die later het land werden uitgezet. Abdullah II zette het buitenlandse beleid van zijn vader in grote lijnen voort en ondersteunde het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen.
Abdullah (45) is getrouwd met de in Koeweit geboren en in Jordanië opgevoede, zeer modern ogende Palestijnse Rania al-Yassin (36). De koningin wordt geprezen om haar filantropische werk, maar wordt door religieuze moslims wel bekritiseerd vanwege haar westerse levensstijl en voorkeur voor westerse kleding. Abdullah en Rania hebben vier kinderen: prins Hussein (1994), prinses Iman (geboren in 1996), prinses Salma (2000) en prins Hashem (2005).
Als het aan Abdullah en Rania ligt, wordt Jordanië een moderne staat. „Mijn man en ik hebben dezelfde visie op Jordanië”, pleegt koningin Rania te zeggen. „We denken dat Jordanië een plek kan zijn waar democratie en islam comfortabel naast elkaar kunnen bestaan.”
