Staatssecretaris Van Geel (Milieu) verklaarde zich als enige tegenstander bij een EU-vergadering over dit voorstel. Volgens Van Geel kan Nederland met de huidige methoden de normen onmogelijk tijdig halen.Het voorstel, dat nog instemming van het Europees Parlement nodig heeft, bestrijdt vooral de kleinste stofdeeltjes. Die zijn zeer schadelijk. Ze zorgen voor 350.000 voortijdige sterfgevallen in de Europese Unie per jaar.

„We zijn overtuigd van de gevolgen van slechte lucht voor mensen”, zei Van Geel in de vergadering. Maar de CDA-staatssecretaris vindt dat hij te weinig maatregelen mag uitvoeren om de normen te halen, zoals vervroegde invoering van roetfilters op auto’s. „Omdat de haalbaarheid niet kan worden gegarandeerd, is het voorstel voor ons niet aanvaardbaar.”

Europees Commissaris Stavros Dimas (Milieu) meldde wel dat hij binnenkort voorstellen doet om de uitstoot van auto’s en trucks te beperken. Dat vond Van Geel onvoldoende. Hij verwacht te veel kleine stofdeeltjes en stikstofdioxide, vooral in de Randstad. Dat kan leiden tot bouwverboden en tot procedures voor het Europees Hof van Justitie tegen Nederland wegens nalatigheid.

Van Geel kreeg eerder 1 miljard euro van het kabinet om de lucht schoner te maken. „We moeten kijken wat we verder nog moeten doen”, zei hij. Binnenkort begint hij een campagne om automobilisten vrijwillig een roetfilter te laten aankopen.

Van Geel kreeg in de vergadering alleen steun van Ierland, Polen en Tsjechië. De landen zeiden de normen ook moeilijk te kunnen halen, maar verklaarden zich nog geen tegenstander.

Daarentegen vinden landen als Frankrijk, Groot-Brittannië, Denemarken en Zweden juist de normen te laag zijn en te laat worden ingevoerd. De Franse minister Nelly Olin noemde het compromisvoorstel „het absolute minimum”, omdat de kleine stofdeeltjes zo’n groot gezondheidsprobleem zijn.

Van Geel suggereerde dat veel van zijn collega’s overschrijding van de EU-normen niet erg vinden. „Ze denken: 2014 is ver weg”, zei Van Geel. „Ik ben er te veel een calvinistische katholiek voor: als je het opschrijft, moet je het ook doen.”

Het voorstel stelt een limiet van 25 microgram stofdeeltjes per kubieke meter lucht in 2015. Tot dusver geldt een zachte streefwaarde, die niet bindend is. Nederland had graag drie jaar extra de tijd gehad om de norm te halen.

Van Geel zei zijn hoop te vestigen op het Europees Parlement, dat de tekst nog kan aanpassen. Het parlement wil in een eerste reactie meer tijd geven, maar wel de normen strenger maken. Europarlementslid Dorette Corbey (PvdA) is namens het parlement aangesteld om een standpunt te formuleren. „Heel teleurstellend dat de EU-landen de scherpere normen van het parlement nu niet overnemen”, aldus Corbey.