Volgens premier Jan–Peter Balkenende heeft dit niet direct te maken met het feit dat Spanje begin vorig jaar ruim 700.000 merendeels Latijns–Amerikaanse illegalen een verblijfsvergunning gaf. Andere lidstaten vrezen dat dit een aanzuigende werking heeft gehad voor de komst van Afrikaanse vluchtelingen. „Die legalisering is natuurlijk wel een punt van zorg", aldus Balkenende.Spanje heeft momenteel te maken met een grote toestroom vluchtelingen die met gammele bootjes via de Canarische Eilanden naar Europa willen komen. Dit leidt tot grote problemen en menselijke drama’s. Spanje kreeg tot nu toe slechts op beperkte schaal hulp van andere lidstaten. Zo stuurde huidig EU–voorzitter Finland een vliegtuig om bootjes met illegalen te spotten.

Volgens een woordvoerder van Zapatero wilde Spanje ook alleen een erkenning van de crisis als een Europees probleem. Op de achtergrond zoekt Madrid echter meer steun. Onder meer tijdens een recente vergadering van de EU–ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie in het Finse Tampere kreeg Spanje nul op het rekest en zegde geen enkele lidstaat extra steun toe.

Zapatero erkende dit indirect. „We hebben de steun van de lidstaten nodig bij de controle van onze maritieme grenzen", aldus de Spaanse premier in Lahti. In december zullen de EU–leiders verder spreken over maatregelen tegen illegale migratie. Dan wordt eveneens gekeken naar de verschillende situatie op de arbeidsmarkten in de EU en in hoeverre dit vluchtelingen aantrekt.

Premier Balkenende vindt het van groot belang dat alle EU–lidstaten ook 0,7 procent van hun bruto nationaal product, de totale omvang van een nationale economie, uittrekken voor ontwikkelingshulp, om via projecten in bijvoorbeeld Afrikaanse landen de komst van meer vluchtelingen te voorkomen.