„Ik verdien nu al nauwelijks genoeg om te overleven”, zegt de 12-jarige Dinesh Kumar, die uit een klein dorpje in het oosten van India komt en allerlei baantjes heeft gehad sinds hij drie jaar geleden naar New Delhi kwam. „Dit is een zware slag. Ik weet echt niet wat ik ga doen.”Onder de nieuwe wet, die dinsdag van kracht werd, is het niet langer toegestaan kinderen jonger dan 14 jaar als bediende in het huishouden of als werknemer in restaurants, theehuizen, hotels en kuuroorden te laten werken.

De maatregel is nodig omdat in India, alle berichten over de opkomst van het land als economische grootmacht ten spijt, kinderarbeid nog steeds wijdverbreid is.

De cijfers zijn veelzeggend. Volgens voorzichtige schattingen is de nieuwe wet van toepassing op zo’n 256.000 kinderen. Alles bij elkaar werken in India naar schatting zo’n 13 miljoen kinderen, van wie velen in gevaarlijke bedrijfstakken, zoals glasblazerijen, waar het verbod op kinderarbeid al langer geldt.

Volgens de autoriteiten worden dankzij de nieuwe wet kinderen verlost van hun werk en zullen ze in plaats daarvan naar school gaan. Critici echter werpen tegen dat eerdere verboden in andere bedrijfstakken weinig effect hebben gehad. Zo laat een bezoek aan een willekeurige tapijtweverij zien dat er tientallen kinderen werken. Ook verandert de nieuwe maatregel niets aan de armoede die aan het probleem van kinderarbeid in India ten grondslag ligt.

Voor de kinderen zelf ligt het niet zo eenvoudig als velen buiten India misschien zouden denken. Van kinderen uit de tientallen miljoenen arme Indiase gezinnen wordt verwacht dat ze werken. Vaak zijn ze de enige kostwinner.

In een theestalletje langs de weg, de Harish Dhaba, heeft het jonge personeel het vooral over de nadelen van het nieuwe verbod. „Zolang ik me kan herinneren heb ik in restaurants gewerkt, en afgewassen, groenten gesneden, het vuilnis buiten gezet”, zegt de tengere 13-jarige Rama Chandran terwijl hij tafels afruimt in het kleine, rokerige etablissement.

Chandran komt uit het zuiden van India en werkt sinds vier jaar in New Delhi. Met het geld dat hij verdient en elke maand naar huis stuurt, zorgt hij letterlijk voor brood op de plank voor zijn moeder, die weduwe is, en zijn jongere broertjes en zusjes. „Als ik geen geld zou sturen, verhongeren ze”, zegt hij.

Werknemers die de wet overtreden, kunnen maximaal een jaar gevangenisstraf krijgen of een boete van 10.000 roepie (180 euro), of beide. De autoriteiten hebben aangekondigd de wet streng te zullen handhaven.

Premier Manmohan Singh zegt dat overtreders hard worden aangepakt. „Ik roep iedereen op te stoppen met het inzetten van kinderen als personeel en kinderen actief aan te moedigen naar school te gaan”, aldus Singh.

De baas van Chandran heeft voor alle zekerheid gezegd dat hij en de andere kinderen die in de Harish Dhaba werken maar een paar dagen weg moeten blijven, totdat duidelijk is hoe de nieuwe wetgeving zich in de praktijk vertaalt.

Op enkele markten in New Delhi hebben winkeliers deze week posters opgehangen waarop staat dat ze geen kinderen in dienst hebben. Maar volgens kinderrechtenactivisten gaat de nieuwe wet voorbij aan de achterliggende oorzaken van kinderarbeid. „De belangrijkste reden dat kinderen werken, is de vernederende armoede”, zegt Rita Panischer van Butterflies, een non-gouvernementele organisatie die zich inzet voor straatkinderen.

De nieuwe maatregel wordt verder ondermijnd doordat er geen duidelijke plannen zijn gemaakt voor kinderen die zonder werk komen te zitten. Volgens Panicker helpt een verbod alleen als daarnaast ook maatregelen worden genomen om de kinderen te helpen hun plaats in de samenleving te vinden en de oorzaken van kinderarbeid weg te nemen. „Als je geen van beide doet en kinderen alleen maar verbiedt om te werken, worden ze het slachtoffer van meer onderdrukking en uitbuiting”, zegt ze.

Veel mensen die kinderen in dienst hebben, houden vol dat ze hen juist helpen door ze voor zich te laten werken. „Ik zorg voor een dak boven haar hoofd, een bed, eten en kleding”, zegt Rakesh Sharma, een 36-jarige zakenman die in een chique buitenwijk van New Delhi woont en een 11-jarig meisje als bediende in huis heeft. Het meisje, Priya, komt uit zijn geboortedorp, op een paar uur rijden van de hoofdstad, en haar familie werkt sinds jaar en dag voor zijn familie.

„Wat zou het kind hebben als ik geen werk voor haar had?” zegt hij, en voegt eraan toe dat hij het meisje naar school stuurt „als dat mogelijk is.” Zijn eigen kinderen van 8 en 10 jaar oud gaan naar een van de meest prestigieuze privéscholen van New Delhi. Of hij van plan is Priya te laten stoppen met werken? „Daarover is nog geen beslissing genomen.”