Naar verwachting mogen de twee landen op 1 januari toetreden. Vraag is nog wel voor welke terreinen uitzonderingen worden gemaakt. Bijvoorbeeld over de controle op landbouwsubsidies is nog veel onzekerheid.Het voorstel komt in december op tafel bij de regeringsleiders van de huidige EU–landen. Bij goedkeuring worden Roemenië en Bulgarije dan de 26e en 27e lidstaat van de Europese Unie. De EU groeit zo naar 490 miljoen inwoners.

Besluiten over de euro of open grenzen met de twee landen volgen later, evenals over vrije toegang voor Bulgaarse en Roemeense werknemers.

Hieronder meer feiten.

ROEMENIE: De Oost–Europese republiek wordt een van de grotere landen in de Europese Unie. Het is ruim vijf keer groter dan Nederland. Roemenië telt 22,3 miljoen inwoners: een derde meer dan Nederland.

Roemenië wordt een van de armste landen van de EU, met een bruto nationaal product van circa 2000 euro per inwoner. De Roemeens–orthodoxe kerk is de grootste van het land.

Het voormalige Warschaupactland is sinds maart 2004 lid van de NAVO.

BULGARIJE: Het land ligt ten zuiden van Roemenië en grenst verder aan Turkije, Griekenland, Macedonië en Servië. De republiek is ruim twee keer groter dan Nederland, maar telt half zoveel inwoners (7,5 miljoen).

De welvaart per inwoner is vijf keer zo laag als het EU–gemiddelde. Inwoners zijn merendeels Oosters–orthodox, een klein deel is moslim. De Bulgaarse taal wordt geschreven in het cyrillisch. Het wordt het derde schrift in de EU, samen met de griekse en latijnse letters.

Het land is sinds maart 2004 lid van de NAVO.

TOETREDING: Roemenië en Bulgarije willen graag de tien Oost–Europese landen volgen die in mei 2004 toetraden tot de unie. Dat zijn landen als Polen, Hongarije en Slovenië. Zodra de landen aan de criteria voldoen, mogen ze toetreden.

PROBLEMEN: De Europese Commissie constateerde echter vele tekortkomingen in de twee landen. Verwijt was onder meer dat Roemenië en Bulgarije amper optraden tegen de wijdverbreide corruptie.

De EU besloot dat Roemenië en Bulgarije mochten toetreden op 1 januari 2007. Als de landen echter niet tijdig klaar zouden zijn, zou een jaar uitstel volgen. In oktober 2005 zinspeelde Brussel op dat uitstel. Nog altijd was geen enkele hoge functionaris veroordeeld wegens corruptie. Bulgarije en Roemenië beloofden haast te maken.

Maar ook dit voorjaar gingen de duimen nog niet omhoog. De Europese Commissie moest haar voorstel over toetreding uitstellen tot 26 september.

Bijvoorbeeld Bulgarije schrapte daarop alle zomervakanties van ambtenaren en het parlement. Met gezwinde spoed moesten ze ruim honderd wetswijzigingen doorvoeren, waar door Brussel om was gevraagd.

NEDERLAND: De Tweede Kamer stemde in februari al in met toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de EU. Het CDA en SP stemden tegen. Het CDA wilde wachten op het rapport dat dinsdag verschijnt.

Nederlanders zijn negatief over de uitbreiding. Onderzoek van de regering in mei toonde dat de meerderheid (circa 53 procent) van de bevolking tegen de toetreding is van Roemenië en Bulgarije.