Verhagen (45) is sinds twee weken de nieuwe fractievoorzitter van het CDA. De katholieke opvolger van Balkenende, die hem nadrukkelijk naar voren schoof, wil meer dualisme dan tijdens het paarse bewind; felle, open debatten tussen het kabinet en de coalitiefracties CDA, LPF en VVD. Maar zal Verhagen waar kunnen maken, waar velen voor hem bleven steken in goede bedoelingen?

De rijzige Voorburger zal zich aan het regeerakkoord moeten houden. „Dat begrenst mijn speelveld”, beseft Verhagen. Balkenende gaf volgens ingewijden juist aan hem de voorkeur boven de meer links georiënteerde Ross-Van Dorp, omdat de CDA-leider verwacht dat Verhagen meer in het gareel van het centrumrechtse kabinet zal lopen.

Toch ziet Verhagen voldoende mogelijkheden om een ’eigen’ geluid te laten horen op de terreinen waar het regeerakkoord niet (helemaal) in voorziet. „Ook dan is de eerste inzet met de LPF en VVD tot een vergelijk te komen, maar als dat niet lukt kan dat met andere partijen.”

Bijvoorbeeld als het gaat om een nieuw WAO-stelsel. Hij zal niet nu al ’vreemd gaan’, omdat de hardere ingrepen in de WAO pas over drie jaar worden geëvalueerd. In 2005 bekijkt het kabinet, afhankelijk van het aantal mensen dat de WAO is ingestroomd, of nog hardere maatregelen nodig zijn, of dat er juist versoepeling mogelijk is. „De norm die je dan hanteert is aan discussie onderhevig”, loopt Verhagen alvast vooruit op de discussie met LPF en VVD.

Ook het debat over de regeringsverklaring biedt volgen de fractieleider, die sinds 1994 in de Tweede Kamer zit, voldoende mogelijkheden om het kabinet op de huid te zitten. Vrijdag zal hij tijdens zijn vuurdoop als fractievoorzitter het kabinet-Balkenende oproepen snel met doelstellingen te komen over zaken als oplossingspercentages van misdrijven, meer agenten, meer verpleegkundigen en ontbureaucratisering.

Over de stabiliteit van de LPF-fractie maakt Verhagen zich geen zorgen. „We kunnen iets leren van de wijze waarop de LPF zich heeft gepresenteerd. Die partij heeft niet zomaar 26 zetels gehaald. De verkiezingsuitslag op 15 mei heeft juist duidelijk gemaakt dat arrogantie van gevestigde partijen niet op zijn plaats is.”

Hij rekent er op dat de nog onervaren LPF-fractie bij heikele onderwerpen standvastig zal zijn. „Ja is ja. Daar moet je op kunnen rekenen. Ten aanzien van het regeerakkoord kun je geen concessies doen.” De in Maastricht geboren Verhagen verwacht dan ook dat het kabinet de rit van vier jaar zal uitzitten.

Hij krijgt te maken met dertig nieuwelingen in ’zijn’ 43-koppige CDA-fractie. „Het potentieel en enthousiasme is enorm.” Buitenlandspecialist Verhagen ziet het als zijn belangrijkste taak snel een homogene fractie te smeden. „Het wordt geen kippenhok. We moeten als fractie met één mond spreken.”