In het duale systeem zijn de taken van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders strikt gescheiden. De gemeenteraad stelt de hoofdlijnen van het beleid vast en controleert het college, dat het beleid uitvoert. Hoewel wethouders sinds de vernieuwingen in 2002 dus geen lid meer zijn van de gemeenteraad, is de omvang van de raden gelijk gebleven. Daardoor is het aantal politici in gemeenten met ongeveer 1500 toegenomen.Het kabinet wil een en ander corrigeren en verwacht dat dat 18 miljoen euro oplevert. Dat geld kan vervolgens worden gebruikt om de rechtspositie van gemeenteraadsleden te verbeteren. Volgens het kabinet kan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zich in de plannen vinden.

Remkes wil de gemeentewet ook op enkele andere punten veranderen. Zo komen er regels voor de besteding van gelden voor de ondersteuning van fracties en moet de ontslagprocedure van een wethouder duidelijker worden. Het wetsvoorstel gaat nu eerst voor advies naar de Raad van State. Daarna moeten de Tweede en Eerste Kamer zich er nog over buigen.