Zorg over situatie Britse kathedralen
YORK - De Kerk van Engeland moet steeds dieper in eigen buidel tasten voor het dagelijks onderhoud van haar gebouwen. Een recente veiling van middeleeuwse bouwstenen van de kathedraal van York toont de desastreuze financiële situatie van de staatskerk.
De bijna duizend jaar oude York Minster zag zich begin deze maand genoodzaakt een gedeelte van haar steenwerk te verkopen aan kunstliefhebbers, ten behoeve van een restauratieproject van de oostelijke vleugel van het kerkgebouw. Kunsthistorici toonden zich onaangenaam verrast door het besluit.John Larson, hoofd beeldhouwkunst bij het Victoria and Albert Museum, noemt de openbare verkoping schandalig. „Frankrijk, Italië en Duitsland zouden zoiets nooit met hun kathedralen laten gebeuren”, stelt hij. „Elk onderdeel van een kerkgebouw dient intact te blijven en zorgvuldig te worden beheerd.”
Larson betreurt het dat richtlijnen van de ”Council for the Care of Churches” en andere adviesorganen, die de afbraak van kerkgebouwen beperken, niet bindend zijn voor kathedralen.
Kerkelijke autoriteiten in York lijken echter onvermurwbaar. Ze zijn al van plan meerdere veilingen te organiseren voor het 35 miljoen euro kostende renovatieproject. „We beschikken niet over voldoende ruimte om elke steen te bewaren”, zegt kapittelheer Peter Lyddon, die toegeeft met de eerste verkoop slechts 18.000 euro te hebben binnengehaald. „ Met de geplande restauratie zal enorm veel geld gemoeid zijn. We zien dit soort verkopen als een toekomstgerichte manier van geld inzamelen, er is nog genoeg dat onder de veilinghamer kan gaan.”
Symptomatisch
Volgens deskundigen is deze verkoopdrift symptomatisch voor een algehele verslechterende financiële situatie bij de Kerk van Engeland. Het openstellen van de York Minster voor publiek kost dagelijks zo’n 15.000 euro. Hiervoor krijgt de kerk geen overheidssubsidie. Ze is dus grotendeels aangewezen op donaties van bezoekers.
De meest stabiele inkomstenbron komt van loterijfondsen. Deze geldkraan lijkt echter geleidelijk te worden dichtgedraaid. Zo is het beschikbare geld voor restauratieprojecten voor de 42 Engelse kathedralen meer dan gehalveerd.
Noodklok
De bisschop van Londen, Richard Chartres, ziet dit als een onheilspellend signaal. Eerder dit jaar waarschuwde hij al dat veel van de gebouwen van de staatskerk -die nog altijd bijna de helft van de Britse nationale monumenten tot haar bezit rekent- binnenkort moeten sluiten als er niet snel iets verandert. Cynisch vergeleek Chartres hierbij de 35 miljoen euro die in 2005 werd toegekend aan het Royal Opera House met de 39 miljoen euro die diende voor het onderhoud van alle in Engeland geregistreerde kerken voor hetzelfde jaar.
Ook ”Church Commissioners”, de organisatie voor onderhoud van Britse kerken, luidt de noodklok. Penningmeester Christopher Daws geeft aan dat een onevenredig groot deel van fondsen van kerkgangers zelf moet gaan komen. „Hun bijdragen zorgen ervoor dat we deze gebouwen kunnen blijven onderhouden. Dat is echter niet terecht. Men moet niet vergeten dat kerkgebouwen nog steeds een sociale rol hebben - als gemeenschapscentra bijvoorbeeld. Daarnaast zijn ze in architectonisch en historisch-cultureel opzicht van groot belang.”
Daws ziet deze extra functies als een goede beweegreden voor extra publieke fondsen voor het onderhoud van kerkgebouwen. „Via de stijgende huizenmarkt heeft de kerk recent nog het een en ander kunnen verdienen. Maar nu dient er meer dan ooit gepleit te worden voor het vrijgeven van overheidsgeld voor de kerken en kathedralen van het land.”
