Dat blijkt uit een Wagenings onderzoek in opdracht van de Werkgroep Landbouw & Inkomen en het ministerie van LNV. Het onderzoek is uitgevoerd door het LEI en woensdag gepubliceerd door de Wetenschapswinkel Wageningen UR.Van iedere euro frites die de supermarkt verkoopt, komt 20 eurocent terecht bij de boer en van 1 euro tafelaardappelen is dat ongeveer 23 cent. Maar van 1 euro besteed aan frites in de snackbar gaat maar 3 tot 7 eurocent naar de boer. Die variatie wordt veroorzaakt doordat de prijs per portie frites nogal verschilt.

Door veel handwerk kan de snackbar niet zonder een groter aandeel in de eindopbrengst. Zo lijkt het alsof er veel geld in de keten tussen boer en consument blijft hangen, maar toch zijn in de meeste schakels van de aardappelketen de winstmarges smal, aldus de onderzoekers.

De aardappelmarkt is internationaal, en in West-Europa is sprake van overproductie. Daardoor staan de winsten in de afzetketens onder druk. Volgens de onderzoekers zou een betere organisatie van de ketens met meer samenwerking tussen de verschillende schakels kunnen bijdragen aan een beter rendement. Maar de bereidheid daartoe lijkt nog niet groot. Door gebrek aan vertrouwen is er onvoldoende uitwisseling van informatie en is de organisatie en productie van de keten te weinig gericht op de vraag, constateren de onderzoekers.

Een organisatie die de samenwerking in de keten zou kunnen versterken, ontbreekt tot nu toe. Een belangrijke aanbeveling uit het onderzoek is dat de boeren en hun organisaties het initiatief voor zo’n organisatie zouden moeten nemen.

De aardappel bereikt de Nederlandse consument in allerlei vormen: als tafelaardappel, als versgekoeld product (zoals krielaardappeltjes), als diepvriesproduct (vooral frites) of als chips. Van de 1,8 miljoen ton aardappels en aardappelproducten bestaat 1 miljoen ton uit diepgevroren producten. Zij worden vooral via de supermarkt afgezet, maar ook via cafetaria’s en restaurants.

Groenteprijzen vallen in heel Europa een stuk hoger uit vanwege een beperkter aanbod, meldt een woordvoerster van veilingorganisatie The Greenery in Barendrecht. „Voor elk soort groente valt er wel een ander verhaal te vertellen, maar in zijn algemeenheid hebben een droge julimaand en het natte weer in augustus de oogsten geen goed gedaan.”

Handelsbedrijven reppen over prijsstijgingen van 60 tot 150 procent. Andijvie, snijbonen en rabarber springen er vooral negatief uit. Toch is daarmee niet gezegd dat de hoge prijzen blijvend zijn. „Er komen ook weer nieuwe oogsten aan”, aldus de woordvoerster van The Greenery.