Toch vinden de synodeleden het alternatief het overwegen waard. Een voorwaarde hiervoor is wel dat het tekort over de jaren 2000 tot en met 2002, dus van de periode voorafgaand aan de invoering van de bezuinigingsmaatregelen, ten laste komt van de kerkeigen reserves. Het gaat hierbij om een bedrag van 9 miljoen gulden.

Omdat de Generale Raad voor Facilitaire Zaken (FZ) dit niet verantwoord vindt, hebben de synodeleden nog geen wijzigingsvoorstel op het voorgenomen besluit om 150 mensen te ontslaan, ingediend. De commissies van rapport wachten nog op de financiële onderbouwing van de grootte van het noodzakelijk geachte eigen vermogen.

Besluit
De ondernemingsraad (OR) heeft vorige week gesteld dat het voldoende is als er over een periode van vier jaar 120 arbeidsplaatsen verdwijnen. Volgens de OR kan dit zonder gedwongen ontslagen. De gezamenlijke vergadering van de synodes van de Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Evangelisch-Lutherse Kerk neemt morgen een besluit over de plannen.

De commissies van rapport voor Facilitaire Zaken en Algemene Zaken, die bestaan uit enkele synodeleden die rapporten op hun terrein voorafgaand aan de synodezitting grondig bestuderen, hebben felle kritiek op de gebrekkige financiële informatie die ze van het SoW-bestuur (moderamen) hebben ontvangen. Ze noemen het „onthutsend” dat het bestuur erkent geen totaalbeeld te hebben van de oorzaak van de financiële crisis. „Het ontbreken van een analyse en diagnose van de kwaal duidt op een onduldbare situatie”, schrijven de commissies.

Enkele commissieleden hebben moeite met het aantal regionale dienstencentra (RDC’s). Dat zijn er negen. Zij zien graag dat er een onderzoek wordt gedaan naar een kleiner aantal voordat alle negen RDC’s zijn opgetuigd.

Beide commissies vragen zich ook af of de beoogde reorganisatie voldoende is onderbouwd zodat de voorgestelde „draconische maatregelen” te rechtvaardigen zijn. Sommige cijfers en toelichtingen daarbij zijn volgens de commissies onduidelijk.

Ze adviseren onder andere om voor het verrichten van specialistische taken vaker een beroep te doen op vrijwilligers. „Men zou bijvoorbeeld een gemeentelid dat deskundig is op financieel-economisch terrein kunnen raadplegen bij het oplossen van moeilijke financiële en organisatorische vraagstukken. De ervaring leert dat kerkmensen altijd bereid zijn tot het verrichten van specifieke taken die tot hun beroepsveld behoren.”

Daarnaast pleiten de synodeleden voor ontschotting tussen MDO (Missionair Diaconaal Werk en Oecumenische Relaties) en KTO (Kerkopbouw, Theologie en Opleiding), twee verschillende diensten binnen de SoW-kerken. Daarvan verwachten zij besparingen. „Er is aantoonbare verdubbeling en overlap.” Daarom stellen ze voor om MDO volledig in de arbeidsorganisatie te integreren.

Onuitvoerbaar
De Generale Raad KTO noemt het bezuinigingsvoorstel van het SoW-bestuur onuitvoerbaar. Stemt de synode er toch mee in, dan leidt dat tot een „reductie zonder visie”, een enorme stoelendans in de organisatie en een verlies van deskundigheid waarin jarenlang is geïnvesteerd, aldus de raad.

Ook deze dienst komt met een alternatief waarin meer plaats is voor natuurlijk verloop, hoewel het ook voor de raad denkbaar is dat er de komende jaren gedwongen ontslagen vallen. KTO vindt verder dat de aard en de omvang van de landelijke SoW-organisatie ter discussie moeten worden gesteld.

De provinciale synoden zeggen in een ander rapport teleurgesteld te zijn dat een analyse van de huidige situatie ontbreekt en dat de voorlichting daarover onduidelijk blijft. De kerkvergaderingen in de provincie willen dat de eerstelijnsdienstverlening speerpunt van regionaal beleid blijft. Ze vinden dat geen enkel onderdeel van de bovenplaatselijke organisatie buiten de bezuiniging kan blijven. Verder dringen ze erop aan dat de bezuinigingsoperatie in fases wordt uitgevoerd en dat gedwongen ontslagen zo veel mogelijk worden voorkomen.