Op Nederlanders doet dit ongetwijfeld zeer ouderwets over, of lijkt het misschien zelfs pure fictie. Bovenstaand scenario is echter allesbehalve een passage uit ”Oliver Twist”. Het is dagelijkse kost voor veel Britse scholieren, en misschien is dat niet eens zo verkeerd.Een school in Groot-Brittannië is namelijk veel meer dan een gebouw vol lokalen waar kinderen een x aantal lesuren per dag verblijven. Het is het kloppend hart van het sociale leven van menig scholier en heeft zeer grote invloed op de latere carrièrekansen. Op mijn middelbare school in Surrey, net buiten Londen, was je verplicht je in te schrijven voor ten minste twee buitenschoolse activiteiten per week, variërend van fotografie tot paardrijden. De sportievelingen worden geselecteerd door gymleraren en ingezet voor de prestigieuze schoolteams. De creatieve geest wordt ingezet voor schooltoneel of kunstprojecten. Aanstormende politiek talent wordt lid van de vele commissies die de school heeft. Eigenlijk gebeurt het haast nooit dat je direct na de schoolbel naar huis gaat - vrijwel iedereen blijft nog zeker tot vijf uur op het grote schoolcomplex.

Daarnaast is er een vaste wekelijks programma, dat op mijn school strikt werd gehandhaafd. Zo moest je je twee keer per dag, in de ochtend en na de lunch, melden bij je mentor. Op maandagochtend verzamelt de hele school zich in de grote hal voor de ”assembly”, waar de rector zijn wekelijkse toespraak houdt. En dinsdag- en donderdagochtend is er een (anglicaanse of oecumenische) dienst in de eigen kapel.

Engelsen zien de school als een instituut waar belangrijke mate normen en waarden worden bijgebracht. Het uniform is hier exemplarisch van. Deze werd omstreeks de victoriaanse tijd (19e eeuw) ingevoerd uit het gelijkheidsbeginsel. Nog altijd zeggen voorstanders dat zonder kledingvoorschriften de inkomensverschillen tussen leerlingen te veel zichtbaar worden en daardoor voor pesten en onderlinge verdeeldheid kunnen zorgen.

Daarnaast kenmerken scholen zich door een strikte hiërarchie. Iedere klas heeft eigen rechten en plichten, die zich gestaag uitbreiden naarmate je in hogere klassen komt. Zo mogen leerlingen in het eindexamenjaar zich wel onttrekken aan het schooluniform. Leraren staan duidelijk boven je en moeten worden aangesproken met Sir en Madam. Het schoolhoofd zag je eigenlijk alleen maar in extreme gevallen - als je een bijzondere prestatie had geleverd en daarvoor met een boekenbon werd beloond, of als je flink de fout in was gegaan en daarvoor moest worden berispt.

Het dagelijks leven kan in deze strenge cultuur soms flink verstikkend zijn. Toch heeft dit keurslijf ook zo zijn voordelen. Respect voor het lerarenkorps en strakke handhaving van regels zorgen voor duidelijkheid en scheppen onderlinge verbondenheid. En het strikken van een stropdas is een techniek die je niet snel verleert. Dat zal later zeker van pas komen.