De reden is de overstap van de Britse Russisch-orthodoxe bisschop Basil naar een aartsbisdom onder de zeggenschap van Constantinopel.De Russisch-orthodoxe patriarch Aleksej II stuurde de 68-jarige Basil Osborne, hoofd van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Groot-Brittannië, in mei met vervroegd pensioen. De liberale koers die de bisschop voer, was Moskou al jaren een doorn in het oog.

Bisschop Basil zocht daarop steun bij oecumenisch patriarch Bartholomeos I. Die lijfde hem als bisschop in bij het aartsbisdom van de Russisch-orthodoxe kerken in West-Europa, dat onder Constantinopel valt.

De Russisch-orthodoxe synode in Moskou sprak van een „onbroederlijke” inmenging in de zaken van de Russische kerk die de eenheid in de orthodoxe familie bedreigt.

De Russisch-Orthodoxe Kerk botste in het verleden vaker met patriarch Bartholomeos over vermeende inmenging in interne aangelegenheden. De oecumenische patriarch is vooral de belichaming van de eenheid onder de orthodoxen en heeft geen zeggenschap over de nationale orthodoxe kerken. In het geval van bisschop Basil heeft Constantinopel zich dat recht „op arrogante wijze” toegeëigend, meent de Russisch-orthodoxe synode.

De kerkvergadering benadrukte dat Basil nog steeds onder het gezag van Moskou valt en riep hem op tot berouw. De overstap van Basil naar het oecumenisch patriarchaat ondermijnt het onderlinge vertrouwen en opent de deur voor verder misbruik, met alle „catastrofale gevolgen voor de orthodoxe eenheid” van dien, oordeelde de synode.

Met het ’ontslag’ van bisschop Basil tracht Aleksej de greep op de in zijn ogen te onafhankelijke Russisch-Orthodoxe Kerk in Groot-Brittannië te verstevigen. De uit de Verenigde Staten afkomstige bisschop staat bekend om zijn open houding en zijn toenadering tot de Anglicaanse en de Rooms-Katholieke Kerk.

Verder hoeven vrouwelijke leden in de kerk van hem geen hoofddoek te dragen en mogen ze in een broek gekleed gaan. Ook is de biecht voor hem geen absolute voorwaarde om de communie te kunnen ontvangen.