„Dit ziet er niet verkeerd uit.” Het oordeel van mosselkweker Jos van Damme uit Yerseke over de net opgeviste mosselen roept twijfels op. Nee, hij wil niet van een mindere kwaliteit weten. „We kunnen nu beginnen met oogsten, maar het is nog erg vroeg.”Van Damme zal zich niet negatief uitlaten. Tijdens het monsteren van de mosselen, gisteren aan boord van de YE 161, willen de kwekers een positief verhaal vertellen aan de aanwezige Nederlandse en Belgische pers. „Ik zal toch nooit zeggen dat ze niet goed zijn”, bekent de kweker.

Achter de mooie buitenkant schuilen wel degelijk zorgen. Zo moeten de mosselmannen ieder jaar veel moeite doen om weer een vergunning te krijgen voor het opvissen van mosselzaad, de grondstof voor de mosselkweek. Bovendien remde de Raad van State onlangs de mosselzaadvisserij verder af. De sector moet eerst aantonen dat hij het milieu geen blijvende schade berokkent. „De komende jaren zijn cruciaal voor ons”, aldus kweker Cees Otte uit Bruinisse. „Maar dat klinkt negatief op deze promotiedag”, verontschuldigt hij zich.

De beperkingen zorgen voor schaarste. „Consumenten klagen dat de mosselen maar duurder en duurder worden. Maar meer zijn er niet. Echt niet.”

De natuur werkt dit jaar ook niet zo mee. Door het koude voorjaar begint het seizoen twee weken later dan gebruikelijk. Mosselbedrijven zoals Prins & Dingemanse en Roem van Yerseke verwachten deze week de eerste bodemcultuurmosselen op de markt te brengen. Ze willen niet langer wachten, restaurants staan te popelen om mosselen op de menukaart te zetten.

Nu valt het ongeduld in Nederland nog wel mee. In België ligt dat anders. Belgen zijn echte mosselliefhebbers: 60 tot 70 procent van de bevolking eet de schelpdieren. Ondanks een toenemende belangstelling ligt dit aandeel in Nederland slechts op 13 procent, vertelt Merel Leisink van het Nederlands Visbureau. De Belg Frank Craemers weet wel hoe dat komt. „Wij nemen meer tijd om te eten en gebruiken daarbij al onze zintuigen. Nederlanders eten vooral functioneel. Een mossel is een natuurproduct, daar moet je de tijd voor nemen.”

De zuiderburen hebben een hele cultuur rond de mossel opgebouwd. Zo zijn er mosselfeesten en speciale mosselrestaurants. Een Belg experimenteert ook achter zijn fornuis, aldus Craemers. „Voor Nederlanders is dat te hoog gegrepen.”

Mario Holtzem kan wel enkele tips geven. Hij is kok van restaurant Het Koetshuis in Genk in Belgisch-Limburg. „Leg een portie mosselen op aluminiumfolie. Giet er een scheutje wodka over en voeg peper, zout, koriander en een klein beetje venkel toe. Dek het ten slotte af met schijfjes tomaat. Vouw het pakketje dicht en leg het op de barbecue. Als het pakketje bol staat, is het klaar.”

Over twee weken staan de mosselgerechten bij Holtzem op de menukaart. „De schelpen zijn op dit moment goed gevuld.” Collega’s bereiden al gerechten met mosselvlees. De kok constateert een fors prijsverschil. „In Knokke betaal je 25 euro voor een portie van 1,5 kilo, in Oostende ligt de prijs zomaar 10 euro lager.”

De hoge prijzen baren voorzitter Ton Verbree van de producentenorganisatie Nederlandse mosselcultuur zorgen. „Ik heb liever een mooi prijsje. De mossel moet volksvoedsel blijven. Als dit zo doorgaat, kan alleen de elite zich consumptie veroorloven. Daar schiet niemand iets mee op.”

Secretaris Jaap Holstein van de vereniging van mosselhandelaren kan Verbree niet gerust stellen. „We kunnen 70 miljoen kilo afzetten op de Europese markt. Onze productie blijft dit jaar steken op 30 miljoen kilo, import levert maximaal nog 10 tot 15 miljoen kilo op. Dus zal de markt zijn werk doen.” In gewoon Nederlands: dieper in de portemonnee tasten.