Beierende kerklokken tijdens een wandeling in de polder of het breken van golven op het strand ervaren de meeste mensen niet als hinder, stelt de Gezondheidsraad. Met brullende brommers of knetterende crossmotoren ligt dat anders. „Zelfs in de officiële stiltegebieden klinkt steeds vaker ongepast lawaai”, zegt drs. M. M. H. E. van den Berg. Zij is werkzaam bij de Gezondheidsraad en was secretaris van de commissie die het advies heeft voorbereid. „Er ligt een deken van lawaai over ons land. Dat het zo erg was, baart ons als commissie zorgen.”Dat het in steden niet overal stil is, kan Van den Berg nog begrijpen. „Maar het blijkt dat ook buiten de stedelijke woonomgeving lawaai een groeiend probleem is. Onze zorg is dat juist in de officiële stiltegebieden en andere gebieden voor natuur en recreatie er een continue ruis op de achtergrond is te horen. Wie even heerlijk wil ontspannen in de natuur, hoort bijvoorbeeld in de verte het geraas over de autosnelweg. Het lukt in Nederland haast niet meer om te ontsnappen aan lawaai.”

Gebrek aan stilte leidt tot stress, zo concludeert de Gezondheidsraad. Sterker, uit onderzoeken blijkt zelfs dat een voortdurende blootstelling aan lawaai leidt tot een verhoogde kans op hart- een vaatziekten. Ook treedt slaapverstoring op en blijkt bijvoorbeeld vliegtuiglawaai de leerprestaties van schoolkinderen negatief te beïnvloeden. „Bij ongewijzigd beleid neemt de belasting en daarmee de ziektelast onder de Nederlandse bevolking verder toe.”

De secretaris van de commissie betreurt het dan ook dat de rijksoverheid zo weinig aandacht heeft voor het gebrek aan stilte. „Uit onderzoek blijkt dat steeds meer mensen behoefte hebben om even te kunnen herstellen van de stress van elke dag. Ook in de stedenbouw zou meer aandacht moeten komen voor bijvoorbeeld de aanleg van rustige plekken. Wij pleiten voor het behoud van contrasten. Vroeger kenden we speciale hofjes en kloostertuinen. Wij denken dat er nog steeds veel behoefte is aan zulke mooie en rustige plekken. Ook kan door het aanwijzen van ’monumenten van stilte’ de waarde van stilte onder de aandacht van een breed publiek worden gebracht.”

Waar is het nog stil in Nederland, zo vraagt Van den Berg zich af. „De aandacht voor dit probleem bij beleidsmakers is minimaal, waarschijnlijk omdat er niet direct doden en gewonden bij vallen. Maar we hebben het wel over de kwaliteit van de leefomgeving en het welzijn van alle burgers.”

Met name de speciale stiltegebieden moeten weer helemaal stil worden, stelt Van den Berg. „Er staan veel van die mooie bordjes om mensen duidelijk te maken dat ze zo’n gebied betreden, maar weten de mensen nog wat dat concreet betekent?”