Bruno de beer is iedereen te slim af
MUNCHEN - Vorig jaar rond deze tijd was ons land in de ban van een mysterieuze poema die op de Veluwe af en toe zijn staart zou hebben laten zien. Sinds enkele weken kent Duitsland eenzelfde fenomeen. Ditmaal geen geheimzinnige kat maar een stropende bruine beer die een spoor van half opgegeten schapen, leeggeplunderde kippenhokken en kapotgeslagen bijenkasten achter zich laat. En een polonaise van boze boeren, nieuwsgierige toeristen en Finse berenjagers.
Bruno, of JJ1 zoals de twee jaar oude bruine beer officieel heet, verliet op 4 mei het Italiaanse reservaat Brenta-Adamello en begon een zwerftocht naar het noorden, door Oostenrijk tot in het Duitse Beieren, waar hij de eerste bruine beer was die het gebied aandeed sinds 1835. Aanvankelijk reageerden de Duitsers enthousiast, tot Bruno een notoire schapendoder bleek te zijn. In zes weken heeft hij enkele tientallen schapen gedood tijdens zijn strooptochten. Ook bijenkorven en kippenhokken en zelfs caviakooitjes laat de beer niet altijd ongeopend.Algauw sloeg de stemming om: de deelstaat Beieren gaf zelfs een schietvergunning af na klachten van onfortuinlijke schapenhouders. Niet iedereen wil echter dat de beer gedood wordt: Bruno kent een groeiende populariteit en daarom besloot Beieren de afschotvergunning in te trekken en de beer levend te vangen.
Zijn rusteloze gestruin maakt dat echter lastig. In de Amerikaanse staat Montana is een berenval gemaakt, met sponsorgeld van een Beierse melkfabriek, maar omdat Bruno dagelijks kilometerslange tochten aflegt, is het vrijwel ondoenlijk hem daarin te vangen. Vorige week is een Finse ploeg berenvangers ingevlogen met zes speciaal voor de elanden- en berenjacht getrainde honden om de obstinate Bruno -2 meter groot en 100 kilo zwaar- op te sporen en door een Oostenrijkse dierenarts met verdovingsgeweer uit te laten schakelen.
De honden hebben het niet gemakkelijk: al na de eerste dag zijn ze geschoren om het zomerse klimaat in de Alpen nog enigszins te kunnen trotseren. De hitte zorgt er eveneens voor dat de reuksporen van de beer snel verdwijnen. Tot overmaat van ramp duikt het inmiddels door de Beierse minister-president Edmund Stoiber tot ”probleembeer” verklaarde roofdier telkens op onverwachte plaatsen op in Beieren of Oostenrijk. Donderdag zijn de Finse berenvangers een van hun honden kwijtgeraakt in een zware regen- en onweersbui.
De zoektocht naar de beer door de beide landen is verworden tot een hilarische klucht. De spoorloze Bruno blijft iedereen te slim af, zelfs een politiehelikopter met infraroodcamera’s. Een dierentrainer uit Hannover bood deze week aan om Bruno dan maar te lokken met zijn dertien jaar oude berin Nora. Een woordvoerder van de regering van de Beierse deelstaat wees dit aanbod op voorhand af: Bruno is met zijn twee jaren nog lang niet geslachtsrijp en dus ongevoelig voor de bronstige berendame.
Als verklaring voor Bruno’s atypische berengedrag menen deskundigen dat hij als berenjong verkeerd is opgevoed. De bevolking in het Italiaanse natuurreservaat, waar ongeveer twintig beren leven die door het Wereld Natuur Fonds zijn uitgezet, beschoot Bruno’s moeder Jurka regelmatig met gummikogels om haar weg te jagen. Normaliter zoekt een beer altijd de plek weer op waar hij een prooi heeft gedood, maar berin Jurka heeft haar natuurlijke gedrag afgeleerd door de beschietingen. Bruno leerde van zijn moeder om zo gauw mogelijk de omgeving te verlaten als een prooi eenmaal gedood is.
Bruno is niet mensenschuw -wat hij wel zou moeten zijn- en trekt regelmatig dicht langs dorpjes. Toen vorige week zaterdag iedereen in het dorpje Kochel an See voetbal keek, zag een agent de beer: vlak voor het politiebureau onder een lantaarnpaal, in zijn buik naar later bleek een half konijn en een cavia. Zulk tam gedrag maakt hem potentieel gevaarlijk omdat een beer onder stress mensen aan kan vallen, aldus het Wereld Natuur Fonds.
Wanneer Bruno maandag nog niet gevangen is, vertrekt de Finse hondenbrigade en mogen jagers de beer afschieten, bevestigde Herwig van Staa, de minister-president van de Oostenrijkse deelstaat Tirol. Echter, ook al vinden de berenhonden eindelijk zijn spoor en brengen medewerkers van het Wereld Natuur Fonds hem terug naar zijn reservaat, dan is het nog niet duidelijk wat er daarna gebeurt. Als de beer over enkele jaren een vrouwtje gaat zoeken, kan hij zijn gebied weer gaan verlaten. Ook valt niet uit te sluiten dat meerdere bruine beren de Alpen oversteken: onder anderen Italië en Slovenië kennen groeiende berenpopulaties. Bruno weet de weg al.