Het is vrijdag zestig jaar geleden dat koning Phra Chaoyuhua Bhumibol Adulyadej (78), ofwel Rama IX, zijn overleden broer opvolgde. Maandag en dinsdag bezoeken tientallen staatshoofden, royalty en andere hoge gasten de hoofdstad Bangkok om Bhumibols diamanten jubileum luister bij te zetten. De Bangkok Post meldde in dat verband dat de autoriteiten er alles aan zouden doen om de verwachte extreme drukte op de luchthaven Don Muang te beperken. Ook prins Willem-Alexander en prinses Máxima zijn er dan bij.Thailand hult zich al wekenlang in feestkledij. De straten van de hoofdstad zijn rijkelijk versierd met erebogen en vlaggen. Overal in het land dragen Thai een plastic oranje polsbandje met daarop de tekst ”Lang leve de koning.” Ze kunnen dat kopen bij kiosken en desgewenst een begeleidend kaartje invullen en opsturen naar het paleis. Met de beste wensen uiteraard.

Bhumibol is de langstzittende vorst ter wereld. Hij geniet de grootste toewijding van zijn volk. Zijn naam betekent ”Kracht van het land met onvergelijkbare macht”. Het Thaise volk beschouwt hem als een halfgod en bewondert zijn steun aan de armen. „Hij vervult de rol van bemiddelaar. Zonder hem zou Thailand niet zijn geweest wat het nu is”, vertelt een christen-Thai.

In vrijwel elk Thais huishouden hangt een portret van Bhumibol - op ooghoogte, eveneens de hoogte tot waartoe de doorgaans propere Thai hun vertrekken stoffen, weten ingewijden.

Toch bezit de koning in het Thaise staatssysteem officieel slechts ceremoniële macht. Zijn gezag dankt hij aan zijn beminnelijke manier van optreden en aan de wijze waarop hij zich opstelt in overheidscrises. „Tussen alle politieke partijen moet er iemand zijn die denkt aan degenen zonder macht”, aldus de koning.

De laatste keer dat Bhumibol in actie kwam, was in maart. De toenmalige premier Thaksin Shinawatra trad onder druk van de oppositie af na een gesprek met de koning. Hij zei af te treden „uit respect voor koning Bhumibol en voor de eenheid van het Thaise volk.”

Koning Bhumibol is afstammeling van de Chakridynastie, waarvan koning Rama I in 1782 als eerste op de troon plaatsnam in het toenmalige Siam. Vanaf koning Rama I ontwikkelde de Chakrifamilie zich tot een complexe monarchenfamilie, een die nauw is verweven met het in Thailand dominerende boeddhisme. Bhumibol is zelf boeddhistisch, evenals 94 procent van de Thaise bevolking. Wie zijn troon nadert, buigt zich geheel en al voorover en wordt niet geacht hem aan te kijken - ook verwijdert hij zich al buigend zonder de vorst de achterste delen toe te keren, wat dat is absoluut not done in Thailand.

Koning Bhumibol treedt op als beschermheer van alle religies in zijn land. „Bhumibol is erin geslaagd alle geloven vreedzaam samen te laten leven”, aldus veel Thai. Maar zelfs de koning kan met zijn gezag niet verhinderen dat radicale moslims in het zuiden van Thailand, die zich onderdrukt en achtergesteld voelen, sinds januari 2004 tegen de regering in opstand komen.

De vorst draagt vooral bij aan de ontwikkeling van Thailand. De Bangkok Post bracht op 19 mei een speciale cover uit met de goede werken van de majesteit onder de titel ”Redder van het milieu”. Bhumibol zette vele koninklijke projecten op, onder meer om de opiumteelt uit het land te verdrijven. Veel boeren schakelden over op thee- en koffieplantages, waardoor de opiumteelt zo goed als verdween. Verder strijdt Bhumibol voor betere irrigatiesystemen en een goed milieu en zet hij zich in voor de bestrijding van ziekten.

De koning is sinds 1950 getrouwd met Sirikit Kitiyakara, de dochter van een ambassadeur. Samen kreeg het koningspaar vier kinderen. Eén ding heeft de koning kennelijk niet helder geregeld, en dat is zijn opvolging. Officieel moet zijn enige zoon, Vajiralongkorn, hem opvolgen. De kroonprins is echter niet zo geliefd als bij voorbeeld zijn zeer sociaal ingestelde zus Sirindhorn (1955). Wel is de wet veranderd: ook een vrouw kan tegenwoordig in Thailand de troon bestijgen. De zeer geziene Sirindhorn is niet getrouwd en de kans dat ze kinderen krijgt, lijkt bij haar verkeken. Daarentegen kreeg Vajiralongkorn op 29 april 2005 een zoon en opvolger, genaamd Dipangkorn Rasmijoti.