Cem verklaarde vrijdag op een persconferentie dat de regering door interne strubbelingen het land niet meer kan besturen. Zijn nieuwe beweging moet het tij keren. Die zal zich onder meer inzetten voor maatregelen die tot een EU-lidmaatschap kunnen leiden.

De nieuwe beweging betekent volgens waarnemers de nekslag voor de premier en zijn coalitie. Veel ministers en parlementsleden vinden dat de 77-jarige regeringsleider, die kampt met een zwakke gezondheid, niet in staat is belangrijke hervormingen door te voeren.

Economische hervormingen zijn nodig om een miljardenlening van het Internationaal Monetair Fonds binnen te halen. Turkije beleeft zijn diepste economische crisis sinds 1945. Op politiek gebied moet Turkije het nodige veranderen om kans te blijven maken op lidmaatschap van de Europese Unie. Zo verlangt de EU maatregelen op het gebied van de mensenrechten en een oplossing voor het Turks-Griekse conflict over Cyprus.

Premier Ecevit blijft tegen vervroegde verkiezingen. Volgens hem moet de huidige coalitie gewoon doorgaan met regeren en kan die nog best afspraken maken over hervormingen die Turkije klaar moeten maken voor toetreding tot de EU.

Ecevit heeft inmiddels een opvolger gevonden voor Cem. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken is Sukru Sina Gurel. Hij is tevens vice-premier. Gurel staat bekend als havik en is volgens waarnemers niet de aangewezen persoon om een oplossing te vinden voor de kwestie-Cyprus. Ook heeft de nieuwe bewindsman zich zeer kritisch getoond over de manier waarop de Europese Unie het kandidaat-lidmaatschap van Turkije benadert.Voor een vertrek van minister van Economische Zaken Kemal Dervis zei Ecevit in een televisie-interview niet bang te zijn. Volgens de premier heeft Dervis hem zelfs al toegezegd de groep die Cem aan het vormen is, te verlaten. Dat is in tegenspraak met wat Dervis zelf tegen een krant heeft gezegd. De minister blijft weliswaar nog op zijn post, maar heeft bevestigd met Cem en Ozkan een nieuwe politieke partij te gaan vormen.

Dervis was lange tijd een topman bij de Wereldbank in Washington. Hij wordt door de financiële wereld beschouwd als de enige die kan bewerkstelligen dat Turkije aan de eisen van het IMF voldoet. Hij had donderdag zijn vertrek als minister van Economische Zaken aangekondigd, maar vlak daarna op aandringen van de premier en president Ahmet Necdet Sezer zijn ontslag weer ingetrokken.

De partijloze Dervis werd in Turkije wel de „vierde partij” in de coalitie van drie partijen genoemd. Ecevit is er duidelijk niet gelukkig mee dat die nu een echte vierde partij vormt, die veel leden van zijn eigen partij, Democratisch Links (DSP), naar zich toetrekt. Deze week zijn tientallen parlementsleden en ministers van de DSP opgestapt, waardoor die niet meer de grootste is in de driepartijencoalitie.

De radicaal-rechtse Nationalistische Actie (MHP) van Devlet Bahceli is nu de grootste partij van de coalitie. De MHP heeft woensdag het parlement gevraagd het zomerreces te onderbreken om te stemmen over vervroegde verkiezingen. Die moeten volgens de MHP worden gehouden op 3 november van dit jaar in plaats van in april 2004, als het mandaat van het huidige parlement afloopt.