Litouwse regering valt door schandaal
VILNIUS - De driepartijenregering in Litouwen is woensdag gevallen nadat de Arbeidspartij zich uit de coalitie had teruggetrokken. Het opstappen van de partij heeft te maken met beschuldigingen van corruptie aan het adres van twee van haar vijf ministers. Ook tegen de partij zelf loopt een onderzoek.
Premier Algirdas Brazauskas maakte het aftreden van zijn regering bekend na afloop van een spoedzitting van het kabinet. De 73-jarige Brazauskas zei geen mogelijkheden meer te zien zijn taak te vervullen. Door het opstappen van de Arbeidspartij verloor de regeringscoalitie haar meerderheid in het parlement.President Adamkus van Litouwen plaatste afgelopen dinsdag in een radio-uitzending vraagtekens bij het optreden van de twee omstreden ministers en zei dat hij ze niet langer kon vertrouwen. Een van hen, de bewindsman van Volksgezondheid, die tevens plaatsvervangend voorzitter is van de sociaaldemocratische Arbeiderspartij, reageerde boos op die uitlatingen. Hij zei dat zijn partij „niet tolereert dat de president het werk van de regering en het parlement ruïneert.”
Brazauskas, voormalig leider van de Litouwse communistische partij, was de eerste president van de voormalige Sovjetrepubliek nadat die in 1991 de onafhankelijkheid had verworven. Hij werd in juli 2001 tot premier benoemd en leidde sindsdien twee regeringen. De laatste regering-Brazauskas was de dertiende sinds Litouwen onafhankelijk werd.
De Arbeidspartij heeft 31 van de 141 zetels in het parlement. De twee overgebleven coalitiepartijen komen bij lange na niet aan een meerderheid. De regering was al aangeslagen door het vertrek van de Nieuwe Unie in april. De leider van die partij, Arturas Paulauskas, was even daarvoor afgezet als parlementsvoorzitter omdat zijn medewerkers geld zouden hebben verduisterd.
Politieke schandalen zijn aan de orde van de dag in Litouwen. Het onderzoek naar de ministers van de Arbeidspartij, Vladimiras Prudnikovas van Cultuur en Zilvinas Padaiga van Volksgezondheid, heeft betrekking op verduistering van overheids- en partijgelden. Prudnikovas zou zijn vrouw en dochter op internationale excursies hebben gezonden. Padaiga erkende eerder deze week dat hij geld had aangenomen uit de kas van de Arbeidspartij.
Ook naar de Arbeidspartij als geheel is een onderzoek gaande. Vorige week vonden politie-invallen plaats in het partijbureau en het appartement in Vilnius van voorzitter Viktoras Oespaskitsj. De partij wordt er onder meer van verdacht dat zij geld heeft geëist van bedrijven die een beroep wilden doen op Europese fondsen en dat zij smeergelden heeft aangenomen van verdachte bronnen in Rusland.
De uit Rusland afkomstige Oespaskitsj, die vorig jaar in verband met corruptiebeschuldigingen aftrad als minister van Economische Zaken, zou al twee weken in Siberië zijn. Geruchten willen dat hij niet meer naar Litouwen zal terugkeren.
Voormalig president Rolandas Paksas werd in april 2004 afgezet, nadat hij schuldig was bevonden aan het lekken van staatsgeheimen aan een van zijn geldschieters, een Russische zakenman.