Uribe stevent in Colombia af op tweede termijn
BOGOTA - Een immens leger van ruim 300.000 soldaten en politiemannen is op de been gebracht om het ordelijke verloop te garanderen van de presidentsverkiezingen die komende zondag in het van oudsher door geweld geplaagde Colombia plaatsvinden.
Alle veiligheidsmaatregelen ten spijt kon ’s lands grootste guerrillabeweging recent verschillende aanslagen plegen, waarbij vijf mensen om het leven kwamen en verschillende hoogspanningsmasten in het zuiden van Colombia tegen de grond gingen. De FARC, de organisatie van revolutionaire strijdkrachten, wil met deze acties aantonen dat zij nog steeds in staat is vrij te opereren. In de Noord-Colombiaanse havenstad Buenaventura ging vier dagen geleden het licht uit nadat de beweging achttien transformatorhuisjes en enkele masten opblies.De meeste Colombianen kijken niet of nauwelijks op van deze aanslagen. Zij zijn erger gewend. Sterker nog: president Alvaro Uribe stevent volgens alle opiniepeilingen af op een comfortabele stembuszege en daarmee op een tweede ambtstermijn, juist omdat de meeste Colombiaanse kiezers weinig hebben aan te merken op zijn harde aanpak van zowel politiek als crimineel gemotiveerde geweldplegers.
Het bescheiden maar hoopgevende succes van president Uribe in het bestrijden van de binnenlandse terreur bracht het parlement er vorig jaar toe om de grondwet zodanig te wijzigen dat het staatshoofd zich herkiesbaar kon stellen, iets wat onder de oude wet niet mogelijk was. Als kandidaat van de conservatieve partij belooft Uribe meer van hetzelfde: genade voor guerrillastrijders die berouw tonen, hun geweldplegingen opbiechten en de wapens neerleggen en een harde hand voor degenen die zich blijvend buiten of boven de wet plaatsen.
Het is waarschijnlijk dat president Uribe geen tweede en beslissende stemronde nodig heeft om een mandaatverlenging te bemachtigen. De meeste peilingen gunnen het staatshoofd 55 procent van de stemmen. Zijn naaste tegenstander is thans senator en voormalig president van de Hoge Raad Carlos Gaviria, bijgenaamd de kerstman, vanwege zijn geronde uiterlijk en wilde baard. Die zag sinds maart zijn aanhang verdrievoudigen tot 24 procent van het electoraat. Carlos Gaviria (69) staat kandidaat namens een nieuwe progressieve politieke partij, het Democratische Alternatief.
Senator Gaviria is eerder een academicus, of iets minder vleiend: een boekenwurm, dan een politicus. Hij weigert pertinent om hoog van het campagnepodium te blazen en heeft er zichtbaar moeite mee om met baby’s op de foto te staan. „Het is mijn bedoeling om Colombia te laten kennismaken met een iets minder agressieve variant van het fenomeen linkse politicus. Men kan ook progressief zijn zonder iedereen voor het hoofd te stoten”, aldus Gaviria, wiens stijl grote indruk maakt.
Ondertussen moet de liberale partij, de traditionele tegenhanger van Uribes conservatieven, genoegen nemen met een derde plaats voor zijn kandidaat Horacio Serpa. De liberale voorman faalde reeds twee keer eerder in een poging het presidentschap te bemachtigen.
Hoewel president Uribe verzekerd lijkt van een glansrijke stembuszege, is de electorale strijd tussen de nieuwkomer Gaviria en de ervaren verliezer Serpa van enig belang voor de politieke toekomst van het land. Wanneer de liberale partij dadelijk inderdaad op een roemloze derde plaats belandt, kan dat volgens waarnemers in Bogota betekenen dat de machtsverhouding die al langer dan een halve eeuw bestaat tussen conservatieven en liberalen is verstoord.
Beide partijen delen sinds het eind van de jaren veertig van de vorige eeuw de macht en wisselen elkaar af in het presidentiële paleis. „In Colombia is er nooit echt ruimte geweest voor een derde politieke partij. In die zin heeft ons politieke leven iets weg van dat in de Verenigde Staten. Overigens houdt die vergelijking hiermee ook direct op”, aldus senator Gaviria.
De plotselinge opkomst van Gaviria ging voornamelijk ten koste van president Uribe, die enkele weken terug in de peilingen nog op 65 procent van de stemmen stond. „Er is lichte paniek uitgebroken aan de top van de conservatieve partij, wat tot uiting komt in de steeds fellere woorden waarmee Uribe zijn voormalige hoogleraar in de rechten aanvalt”, aldus Antanas Mockus, oud-burgemeester van Bogota en presidentskandidaat namens de even kansloze als opmerkelijke Visionaire Partij.
President Uribe pleit tijdens de campagne voor het aanvaarden van een vrijhandelsverdrag met de VS, iets waarvan Gaviria gruwelt. Ook wil Uribe zich in de regio graag verder profileren als het redelijke alternatief voor de soms enigszins impulsieve Venezolaanse president Hugo Chavez, die geen gelegenheid onbenut laat om zijn revolutionaire toekomstvisie op te dringen aan andere landen in de regio. Gaviria geeft toe dat Chavez soms wat onbesuisd overkomt, maar hij noemt zijn boodschap „interessant.”
In Zuid-Amerika is Colombia met stip de trouwste bondgenoot van de Verenigde Staten. Het land ontvangt jaarlijks driekwart miljard dollar aan voornamelijk militaire steun uit Washington. Opvallend hierbij is dat de Amerikaanse regering deze steun niet langer louter voor de bestrijding van het drugskwaad verleend, maar steeds vaker laat doorschemeren dat het ultramoderne wapentuig ook toepassing kan vinden in de strijd tegen de drie guerrillabewegingen die actief zijn in het land.