Iran heeft een groot nucleair conflict met het Westen; Syrië heeft enorme problemen met de Verenigde Naties over Libanon; de Hamasregering in de Palestijnse gebieden wordt geboycot door de Verenigde Staten en de Europese Unie, waardoor zij praktisch failliet is. Al deze kwesties konden niet of slechts zijdelings aan de orde komen op het forum, omdat de betrokken landen en Hamas niet vertegenwoordigd waren.Positief was de ontmoeting tussen de Palestijnse president Mahmud Abbas en de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Tsipi Livni en vicepremier Shimon Peres. Daarbij kondigde Abbas aan dat hij donderdag een dialoog met Hamas zal beginnen om te proberen een eind te maken aan de machtsstrijd tussen zijn Fatahpartij en Hamas. Het was voor het eerst sinds het aantreden van de Hamasregering dat Abbas een ontmoeting had met een hoge Israëlische functionaris.

Iran was op bijeenkomsten van het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos herhaaldelijk present, maar schitterde in Sharm al-Sheikh door afwezigheid. De uitnodiging voor de Palestijnen ging naar de gematigde leider Abbas en niet naar de Hamasregering.

Evenmin viel er een vertegenwoordiger te bekennen van Syrië, dat wordt verdacht van betrokkenheid bij de moord op de voormalige Libanese premier Hariri en dat de hete adem van de VN in zijn nek voelt. Bovendien geldt Damascus als een van de weinige bondgenoten van Iran in het conflict met de VS en de EU over het Iraanse atoomprogramma. Verder verleende Syrië in het verleden menig Hamasleider opvang en steunt het land het Palestijnse verzet tegen Israël.

WEF-voorzitter Klaus Schwab zei zaterdag dat hij niet wilde dat het Iraanse nucleaire vraagstuk de show zou stelen. Hij erkende dat binnen het WEF het gevoel overheerst dat geen bijdrage kan worden geleverd aan een oplossing van deze kwestie. Over de afwezigheid van Syrië en Hamas had hij het niet.

De Egyptische president Hosni Mubarak wilde kennelijk een en ander rechttrekken en haalde opvallend genoeg in zijn openingstoespraak fel uit naar de voorheen zo hechte bondgenoot de VS. De 78-jarige Mubarak beschuldigde Washington ervan een dubbele standaard te hanteren ten aanzien van nucleaire vraagstukken, de internationale oppositie tegen de invasie in Irak te negeren en zich in de binnenlandse aangelegenheden van soevereine staten, zoals Egypte, te mengen door aan te dringen op hervormingen in westerse stijl.

Mubarak verweet Washington absoluut stilzwijgen over het nucleaire arsenaal van Israël. Hij riep de regering-Bush verder ertoe op het multilateralisme te bevorderen, het internationaal recht te respecteren en zich in de internationale arena te onthouden van eigenmachtig en eenzijdig optreden, een duidelijke verwijzing naar de Amerikaanse invasie in Irak. Volgens Mubarak moeten democratische hervormingen in het Midden-Oosten „vanuit de regio zelf voortkomen.”

De Egyptische president hamerde daarnaast op de noodzaak dat ontwikkelingslanden op economisch en handelsgebied een beter, gelijkwaardiger behandeling krijgen. Hij stelde dat zij ten onrechte worden gedwongen „een aanzienlijk last” van de grote economische mogendheden op zich te nemen.

Mubarak vermeed pijnlijke kwesties zoals de politieke opschudding en de terroristische aanslagen die Egypte de afgelopen jaren hebben geplaagd. Egypte ontvangt in ruil voor de Camp Davidakkoorden van 1979 jaarlijks zo’n 3 miljard dollar van de VS.

Voor de driedaagse bijeenkomst in Sharm al-Sheikh zijn stringente veiligheidsmaatregelen genomen.