Compromisvoorstel VS voor vredesmissies
De Amerikanen hebben woensdag een compromisvoorstel ingediend voor vredesmissies, waarvan de leden voor twaalf maanden vrijgesteld zouden worden van mogelijke vervolging. Die vrijstelling zou vervolgens per twaalf maanden verlengd kunnen worden „zolang dat nodig zou blijken.”
Uiterlijk maandag moet over dit voorstel beslist worden. Het voorstel kwam er na een vloed van kritiek op de Amerikaanse houding tegenover de VN-vredesmissies en het nieuwe Internationale Strafhof (ICC), dat op 1 juli werkelijkheid werd. De VS zijn nooit voorstander geweest van dit hof. De Republikeinse regering-Bush zegt te vrezen dat het misbruikt wordt voor politieke showprocessen tegen Amerikaanse militairen die aan vredesmissies deelnemen. Daarom eiste Washington voor Amerikaanse militairen permanente vrijstelling van eventuele vervolging. Zo niet dan zou men verdere vredesmissies in de VN-Veiligheidsraad blokkeren.
Canada vroeg eerder deze week om openbare beraadslagingen over dit onderwerp. Niet minder dan veertig landen reageerden daarop en zij uitten woensdag een stortvloed van verwijten en beschuldigingen aan het adres van de Amerikanen. Die kregen alleen steun van India, dat het verdrag tot oprichting van het ICC ook niet heeft aanvaard. Daarop kwam Amerika’s VN-ambassadeur John Negroponte woensdag met het compromisvoorstel. Zijn Britse collega Jeremy Greenstock -momenteel voorzitter van de Veiligheidsraad- noemde het voorstel een „redelijke basis voor verdere onderhandelingen.” Frankrijks ambassadeur Jean-David Levitte kwalificeerde het echter als „onvoldoende.”
Het ICC-verdrag voorziet wel in vrijstelling van vervolging, maar alleen wanneer dit „per geval” wordt bekeken. Een algemene vrijstelling voor Amerikanen of voor militairen van landen die het ICC-verdrag niet hebben aanvaard zou betekenen dat de VN-Veiligheidsraad op eigen houtje een internationaal verdrag (tot oprichting van het nieuwe Internationale Strafhof) wijzigt. Dat zou de autoriteit van het nieuwe hof ondermijnen en dat is volgens veel landen niet aanvaardbaar. „Wij hebben net de bloedigste eeuw uit de menselijke geschiedenis achter de rug, waarin wij de wandaden hebben gezien van Hitler, Stalin, Pol Pot, Idi Amin, de holocaust, de bloedbaden in Rwanda en de etnische zuiveringen op de Balkan. Hieruit is toch maar één conclusie te trekken, namelijk dat vrijstelling van vervolging voor de verantwoordelijken voor zulke wandaden niet meer kan”, aldus Canada’s ambassadeur, Paul Heinbecker.