Vredesoproep Powell voor Midden-Oosten
Een langverwachte toespraak van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell over het Amerikaanse beleid in het Midden-Oosten heeft weinig nieuws gebracht. Powell herhaalde gisteren voor een gehoor aan de universiteit van Louisville de belangrijkste punten uit het plan van senator George Mitchell: een bouwstop voor Joodse nederzettingen op de Westoever en de Gazastrook, Israëlische terugtrekking uit de omstreden gebieden en het aanpakken door de Palestijnse Autoriteit van extremisten.
Veel waarnemers verwachtten dat Powell maandag nieuwe elementen van het Amerikaanse beleid voor het bereiken van een Israëlisch-Palestijns vredesakkoord uit de doeken zou doen, een verwachting die zondagavond door Powell zelf al werd getemperd. „We hebben geen nieuw plan nodig. Er ligt een goed plan op tafel, we moeten werken aan de uitvoering ervan”, zei Powell in een interview met Fox News Sunday. Powell zal binnenkort onderminister van Buitenlandse Zaken William Burns naar het Midden-Oosten sturen om te proberen het vastgelopen vredesoverleg tussen Israël en de Palestijnen weer van de grond te krijgen. Anthony Zinni, generaal buiten dienst van de Amerikaanse marine, is benoemd tot Midden-Oostenadviseur van Powell.
Voor het eerst omschreef Powell gisteren Israël als „bezetter” van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Powell zei dat de Verenigde Staten, zoals president George Bush dat kortgeleden in zijn toespraak voor de Verenigde Naties ook deed, de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict zien in het creëren van een Palestijnse staat naast Israël, binnen voor beide landen „zekere en erkende grenzen.”
Behalve harde kritiek op Israël kwam er uit de mond van Powell ook een veroordeling van het aanhoudende geweld van Palestijnse zijde. Powell waarschuwde voor een spiraal van geweld als acties van de een worden vergolden door represailles van de ander. Het verminderen van het geweld van beide zijden is de eerste noodzakelijke stap op weg naar vrede, aldus Powell.
Zowel Israël als de Palestijnen hebben positief gereageerd op onderdelen van de toespraak van Powell. Nabil Shaath, een adviseur in het kabinet van de Palestijnse leider Yasser Arafat, prees Powells harde opstelling tegen de Israëlische nederzettingen op de Westoever en in de Gazastrook. Bij eerdere vredesonderhandelingen hebben de Palestijnse onderhandelaars gezegd dat een Palestijnse staat de hele Westoever en Gazastrook moet omvatten, alsook Oost-Jeruzalem, en dat alle Israëlische nederzettingen daar uit moeten verdwijnen. Raanan Gissin, de woordvoerder van de Israëlische premier Ariel Sharon, steunde Powells oproep aan de Palestijnen om een einde te maken aan het geweld.
EU-delegatie
Ondanks een koele ontvangst in Israël en het afzeggen van een ontmoeting met de Jordaanse koning Abdullah van Jordanië, is de Belgische premier en EU-voorzitter Guy Verhofstadt positief over de kansen op nieuwe vredesonderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen.
Verhofstadt leidt een EU-delegatie die een rondreis maakt langs verschillende leiders in de regio om te proberen de vastgelopen vredesonderhandelingen weer op gang te krijgen. De ’zware’ delegatie –Verhofstadt wordt vergezeld door de voorzitter van de Europese Commissie, Romano Prodi, en EU-buitenlandcoördinator Javier Solana– heeft echter nog geen resultaten kunnen boeken. Premier Ariel Sharon wees het EU-voorstel af om de eis te laten vallen dat het zeven dagen rustig blijft in de Palestijnse gebieden voordat Israël weer met de Palestijnen wil overleggen. Sharon verweet de EU partij te kiezen voor de Palestijnen en riep de EU op de Palestijnen niet financieel te ondersteunen, omdat de EU-steun alleen maar gebruikt zou worden om wapens te kopen.