De zon schijnt uitbundig op de eerste warme voorjaarsdag van het jaar. Onder de bomen van het Liberty Park heffen de vogels hun gezang aan. Het is nauwelijks voor te stellen dat bijna 2000 geallieerde soldaten op deze plaats hun leven gaven in hun strijd tegen de Duitse bezetters. De tekst op een steen bij de ingang van het park drukt de bezoeker echter wel met de neus op die feiten. Aan weerszijden van het pad dat naar de hoofdingang van beide musea leidt, staan diverse stukken geschut opgesteld. Als stille getuigen van de bloedige strijd die zich vlak na de zomer van 1944 op deze plek afspeelde.Machtige machines
De loop van een Duitse Panthertank steekt dreigend uit de vernieuwde Overloonhal, de welkomstruimte bij de entree van beide musea. Aan één kant ontbreekt een rupsband. „De tanks zijn wel geconserveerd, maar niet gerestaureerd”, zegt interim-manager Stef Heiltjes. „Zoals de voertuigen hier staan, zijn ze op het slagveld hier in de buurt aangetroffen. Wij willen laten zien wat oorlog doet met dit soort machtige machines.”

Aan een Britse Churchilltank -in dezelfde hal- zit volgens Heiltjes een schrijnend verhaal. Aan de onderkant van het voertuig is in het midden een zware beschadiging zichtbaar. „De tank reed op een mijn. Zes militairen die in het voertuig zaten, kwamen om. De commandant, die op de koepel zat, overleefde het. Hij leeft nog en is hier enkele keren geweest. De man verwijt zichzelf tot op de dag van vandaag dat hij niet heeft gezien dat er gevaar dreigde.”

Strijdtoneel
De voertuigen in de welkomsthal zijn slechts een opwarmertje voor de niet minder dan 300 stuks materieel binnen de muren van het Marshallmuseum. De bezoeker waant zich in het strijdtoneel van de oorlog. „De collectie is afkomstig van voormalig industrieel Jaap de Groot uit Zwijndrecht”, vertelt Heiltjes. „Hij had al deze spullen opgesteld in een grote loods op het industrieterrein in zijn woonplaats, maar zocht naar een nieuwe locatie. Wij zochten naar nieuwe impulsen om weer meer bezoekers te trekken. Al snel kregen we de handen op elkaar.”

Op papier was een dergelijke overeenkomst snel getekend, maar de praktijk was ingewikkelder. Van vorig jaar zomer tot ver in de herfst moest al het materieel van Zwijndrecht naar Overloon worden overgebracht. De grootste klus was zonder twijfel de verhuizing van de BARC, een 90 ton wegend amfibievoertuig dat pas recent in Overloon arriveerde.

Het Amerikaanse leger gebruikte de BARC in de Korea- en de Vietnamoorlog om 200 militairen tegelijk op de stranden te droppen. Het voertuig van (is0(

20 meter lang, 8 meter breed en 6 meter hoog was ook in staat twee tanks tegelijk aan land zetten. „Voor het vervoer moesten de wielen van elk 2,5 ton er af”, zegt Heiltjes. „Die zijn er pas hier weer aangezet, omdat de BARC het laatste stukje op eigen kracht de hal in reed.”(is2m(

Koude Oorlog
De aanwezigheid van het immense voertuig laat zien dat de hal niet alleen wapentuig uit de Tweede Wereldoorlog herbergt. „In bepaalde hoeken staat materieel gegroepeerd rondom een ander thema of land”, zegt Heiltjes. Met zijn hand wijst hij naar een Russische tank en een straaljager, een Mig, die er dreigend boven hangt. „De periode van de Koude Oorlog komt ook aan bod. Vandaar dit Russische materieel.”

Het overgrote deel van de objecten in het Marshallmuseum heeft echter de Tweede Wereldoorlog als gemeenschappelijke deler. Een gedetailleerd diorama verbeeldt de Slag om Arnhem. Op de achtergrond is de in puin geschoten Eusebiuskerk te zien. „Wapens, kogels en zelfs de hulzen zijn volledig authentiek”, legt Heiltjes uit.

Indrukwekkend is de verbeelding van Omaha Beach, het strijdtoneel waar de geallieerde troepenmacht in het Franse Normandië aan land ging. De bezoeker waant zich als het ware op het slagveld tussen de twee kampen, omdat aan de overzijde de Duitse stellingen zichtbaar zijn.

Verderop trekt een imponerende B-25 Mitchellbommenwerper de aandacht. Zo ver het oog reikt staan vrachtwagens en mobiele artilleriestukken in een levensechte opstelling. „Het geeft een indruk van de enorme logistieke operatie die met de bevrijding van West-Europa gepaard ging”, zegt Heiltjes. „Voor de meeste West-Europeanen moet zo’n grote aanvoer van materieel, soldaten en wapens een nauwelijks te bevatten schouwspel zijn geweest.”