Tot diep in de nacht zijn de organisatoren van Koninginnedag in Zeewolde en Almere bezig geweest met de laatste voorbereidingen. Nog een keer het draaiboek doornemen, een allerlaatste keer de wandelroute aflopen, voor de zoveelste keer gemaakte afspraken checken.Zeewolde heeft er zichtbaar zin in. Straten, winkels en pleinen zijn feestelijk versierd. „Het leeft enorm onder de bevolking”, zegt voorzitter Gerrit Wolthuis van het Oranjecomité tevreden. Boven de Raadhuisstraat wapperen vele honderden oranje sjerpen. Ook in de etalages overheerst één kleur.

Almere moet duidelijk nog een beetje warmdraaien, al zijn ook hier de winkels opgevrolijkt. Maar minder uitbundig. Het gemeentebestuur heeft 300 ondernemers voor alle zekerheid slingers, strikken en vlaggetjes toegestuurd. Met het vriendelijke verzoek deze vooral op te hangen.

Het programma voor zaterdag is strak gepland. Klokslag 10.00 uur zet de bekende blauwe bus de koninklijke familie af naast het erepodium in Zeewolde. De koningin werkt nu eenmaal graag op tijd. De stad krijgt precies een uur om zich te presenteren.

De koningin loopt van het -voor de gelegenheid vernoemde- Oranjeplein via via richting haven. De route is in 6 tot 7 minuten af te leggen. De koninklijke familie moet echter flink doorstappen om aan het eind een historische boot niet te missen. Hier een hand geven, daar even vriendelijk wuiven, ginds nog even toekijken. Het kost allemaal zeeën van tijd. Nog afgezien van aandacht voor spontane acties uit het publiek.

„Een speciaal thema hebben we niet”, licht Wolthuis toe. „We laten onze gemeente in al zijn facetten zien.” Op het programma prijken bekende en minder bekende activiteiten: een kleedjesmarkt, een veekeuring, een reuzenstep, een kinderpersbureau, een ouderenkoor. Zo’n 200 mensen van elf plaatselijke koren zingen de Oranjes toe bij het verlaten van de haven.

Vanaf half januari is Wolthuis van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de weer geweest om Hare Majesteit een klinkende Koninginnedag te bezorgen. Volgens de comitévoorzitter wordt het „een festijn om trots op te zijn.”

Wolthuis werpt kritiek als zou de jonge poldergemeente nauwelijks een Oranjecultuur kennen, verre van zich. „Onze vereniging dateert al van 1984.” Medio jaren ’90 kwam de klad erin. De vereniging werd opgedoekt, maar maakte onder leiding van Wolthuis een doorstart. „We hebben nu duizend leden.”

Zeewolde organiseert het feest vooral met vrijwilligers. Daardoor kunnen de kosten in de hand worden gehouden. „Met 200.000 tot 230.000 euro houdt het wel op”, verzekert Wolthuis. Anders dan in Almere. Het gemeentebestuur daar gooit er volgens berichten zo’n 650.000 euro tegenaan.

Verschillende ondernemers en enkele politici zijn niet te spreken over zó’n budget. „Waarom kan dat niet voor 300.000 euro”, vraagt Mark Eisses van brasserie De Passage zich af. „Ik verbaas me daarover. Want tegelijkertijd moet de school van mijn dochter fors bezuinigen.” GroenLinks en de SP hebben vragen gesteld aan het college. De antwoorden laten vooralsnog op zich wachten.

Verschillende ondernemers in Almere morren over maatregelen van het gemeentebestuur. Winkels moeten gesloten blijven, in twee winkelpassages is voor het eerst de vrijmarkt verboden. „Op de drukste dag van het jaar.” Eisses heeft een schadeclaim in de pen zitten. „Het kost me 10.000 tot 12.000 euro omzet.”

Volgens planning arriveert de koningin om 14.00 uur op de Doesburgkade in Almere-stad. Ze kan met de lift of met de trap een kijkje nemen op het lager gelegen Schippersplein. „Ligt eraan hoe het met haar knie gaat”, verklaart een gemeentewoordvoerder vertrouwelijk. „Gaat het goed, dan neemt ze de trap.” De perken op het plein zijn opgesierd met 38.000 afrikaantjes. De kleur laat zich raden. „De kosten hiervan bedragen 6500 euro.”

Het programma in Almere oogt heftig. Burgemeester Jorritsma zet dansers en acrobaten in verschillende soorten en maten in. Het enthousiasme in de stad voor Koninginnedag loopt uiteen. „Ik vraag me af wie het interesseert dat de koningin komt”, zegt een winkelmeisje. De afgelopen dagen heeft ze hooguit twee Oranjeshirts verkocht.

Twee inwoners zijn in ieder geval ronduit enthousiast. Aan een loopbrug over de Schuttersstraat hangt een metersgroot oranje spandoek. ”Henry & Ed loves Máxima”. Voor de prinses kan de dag niet meer stuk.