Toezegging koning Nepal aan oppositie
KATHMANDU - Koning Gyanendra van Nepal heeft vrijdag concessies gedaan aan zijn tegenstanders. De vorst nodigde de politieke oppositie uit een kandidaat-premier aan te wijzen. Hij ging echter voorbij aan de belangrijkste eis van de oppositie: de vorming van een assemblee die een nieuwe grondwet zou moeten opstellen.
„Dit is onvolledig”, zei Minendra Risal van de Democratische Congrespartij van Nepal, een van de zeven door Gyanendra buiten spel gezette politieke partijen die een front hebben gevormd met de maoïstische rebellen om de machtsgreep van de koning ongedaan te maken. „De grondwetgevende vergadering is het verlangen van het volk.” Andere politieke leiders voerden nog beraad en konden geen commentaar geven op de nieuwe ontwikkelingen, maar zij hebben meermalen voor een grondwet gepleit die de koning tot ceremonieel staatshoofd maakt of het koningschap afschaft.Gyanendra zei in zijn toespraak dat zijn dynastie een groot verdediger was van de constitutionele monarchie en pluriforme democratie en riep de zeven partijen op snel een premier aan te wijzen. „De uitvoerende macht wordt per vandaag teruggegeven aan het volk”, aldus de koning, wiens toespraak rechtstreeks werd uitgezonden door de staatsradio en -televisie. De vorst, geen begenadigd spreker, zat er tijdens de uitzending stijf en ongemakkelijk bij.
Direct na zijn toespraak kwamen her en der in Kathmandu, waar een uitgaansverbod van kracht was, groepen mensen de straat op. ”Leve de Democratie” en ”Gyanendra het land uit”, riepen sommigen. Men zei blij te zijn met de aankondiging van de koning, maar niet zeker te weten of hij wel genoeg heeft beloofd en of hij zich wel aan zijn beloften zal houden. „We hebben de slag gewonnen, maar we moeten de oorlog nog winnen”, zei een van de demonstranten, Grihendra Shreshta.
Aan de rand van Kathmandu, waar de grootste en meest gewelddadige betogingen tegen de koning hebben plaatsgevonden, overheerste scepsis. Velen zeiden pas tevreden te zullen zijn als de koning het veld heeft geruimd. „Dit is niet genoeg voor ons. We eisen een nieuwe grondwet met een presidentieel systeem, een republiek”, zei Prakash Thapa, een 30-jarige basisschoolleraar. „Dit land heeft geen behoefte aan Gyanendra, de dief.” Elk systeem waarbij de koning aanblijft, zei hij, betekent dat Gyanendra elk moment opnieuw de macht kan grijpen.
Eerder op de dag waren bij Kalanki, aan de westkant van de hoofdstad, zeker 150.000 mensen op de been gekomen. Enkele duizenden gingen op straat zitten op de plek waar donderdag drie doden en tientallen gewonden vielen toen leger en politie het vuur openden op betogers. Op het wegdek was in rode en witte letters de tekst ”Martelarenplein, lang leve de martelaren” geschilderd. Militairen en politieagenten keken toe, maar grepen niet in.
In het Model-ziekenhuis waar de drie doden en de meeste gewonden donderdag waren binnengebracht droegen de artsen zwarte rouwbanden als teken van protest. „Het was verschrikkelijk”, zei dokter Sarita Pandey. Hij zei dat er 66 gewonden waren, van wie er acht in kritieke toestand verkeerden. Onder de gewonden was een 10-jarige jongen met een schotwond en een jongetje van 5 dat door de politie in elkaar was geslagen.