De Siberische oervolkeren bezaten ooit 85 procent van de Russische landoppervlakte, maar zien hun territorium intussen beperkt tot enkele ”staatsreservaten”. In 2001 werd echter een wet goedgekeurd waardoor inheemse volkeren gebieden kunnen claimen voor traditioneel natuurbeheer. „Nu we kunnen genieten van een prioritaire status moeten we de inheemse landrechten in Rusland zo goed mogelijk afdwingen”, legt Tatyana Khetani van het evenkvolk aan de Zee van Ochtotsk uit. Haar leefgebied wordt bedreigd door goud- en kopermijnen.

Om de knepen van het lobbyistenvak te leren en na te gaan hoe een inheems gebied economisch leefbaar kan worden gemaakt, gingen de Siberiërs hun licht opsteken in Noord-Amerika. De inheemse volkeren langs de noordwestkust van Amerika hebben met de Canadese en de Amerikaanse regering akkoorden gesloten die hun een zekere autonomie garanderen. Dat was nodig, want de Europese indringers waren flink op weg de autochtone bevolking volledig uit te roeien.

Op uitnodiging van de non-gouvernementele organisatie Pacific Environment uit Oakland, Californië, bezochten de zes de makah-, hoh-, quinault- en swinomish-etnieën in de VS-staat Washington en de musqueams en xaxliips in Canada. Ze zagen hoe de makahs opnieuw op walvissen waren begonnen te jagen maar daarnaast viskwekerijen hadden, en hoe de quinault een aardige stuiver bijverdienden met een casino. Geschokt waren de Siberiërs door de extreme kaalkap langs de rivieren en met misprijzen zagen ze hoe de jacht op wilde zalm plaatsmaakte voor commerciële kweekvijvers.

De Siberiërs stelden vast dat hun Amerikaanse achterneven hun territoriale en economische rechten kunnen afdwingen omdat ze direct in verbinding staan met beleidsmakers, advocaten en pressiegroepen en omdat het traditionele gebruik van het land goed is gedocumenteerd. Russische inheemse volkeren hebben geen enkele invloed in het verafgelegen beslissingscentrum in Moskou. „We hebben geen vertegenwoordigers in de regering en zijn als klein deel van de bevolking nog eens onderling verdeeld”, zegt Sergej Sytsjin, de vertegenwoordiger van het selikupvolk uit de streek Tomsk. De Siberiërs waren ook erg onder de indruk van het feit dat Amerikaanse stammen hun eigen grondwet hebben en dat inheemse advocaten hun gelijk kunnen halen voor de rechtbank.”

Khetani heeft alvast een plan voor wanneer ze weer thuis is: „Ik wil een project opstarten om de traditionele leef- en jachtgebieden in kaart te brengen. Nu moeten we maar raden naar de ware omvang van ons territorium, omdat de jongere generatie die kennis niet meer heeft en de ouderen uitsterven. De jongeren moeten dringend worden wakker geschud. Enkel zo kunnen we onze territoriale claims efficient verdedigen.”