De Democratische senator Sam Nunn sprak zijn zorgen uit over het Iraanse bezoek. Woordvoerder Adam Ereli van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington wees erop dat het ging om bezoeken van Iraanse opleidingsschepen aan India. „Zulke bezoeken veranderen niets aan de positie van India als betrouwbare internationale bondgenoot die zich onomstotelijk heeft uitgesproken tegen de internationale verspreiding van kernwapens”, aldus Ereli.Het leek een grote sprong van Iraanse opleidingsschepen naar non-proliferatie, maar dat thema is precies wat sommige parlementariërs in Washington zorgen baart. Zorgen die zij de afgelopen dagen duidelijk formuleerden toen minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice in de Senaat de nucleaire overeenkomst met India verdedigde. Dezelfde Rice die in de zomer van 2000 in het invloedrijke blad Foreign Affairs pleitte voor een „nieuwe benadering” van India.

Volgens Rice moest Washington India helpen zich te ontwikkelen tot een van de nieuwe supermogendheden in de wereld, als tegenwicht van de schijnbaar onstuitbare opmars van de Chinese kolos. Toen in januari 2001 de eerste regering van Bush jr. aantrad, werd Rice nationaal veiligheidsadviseur en Colin Powell minister van Buitenlandse Zaken. Powell bleek weinig te voelen voor het idee van Rice en wilde het internationale isolement van India zo veel mogelijk handhaven als straf voor New Delhi’s „illegale” kernwapenbeleid.

Maar vorig jaar kreeg Rice haar kans, nadat Powell niet terugkeerde in de tweede regering-Bush en Rice zijn portefeuille bij Buitenlandse Zaken overnam. Met als resultaat dat toen de Indiase premier Manmohan Singh vorig jaar zomer Washington bezocht, president Bush tot veler verrassing aankondigde dat de VS bereid waren nucleair samen te werken met India. Een akkoord dat nader werd ingevuld tijdens het bezoek dat Bush vorige maand aan India bracht. „Bush is bereid deze prijs te betalen om India los te weken uit de omarming van China”, aldus politiek analist Michael O’Hanlon van het Brookings Research Instituut in Washington.

De Amerikanen willen een brede politieke, militaire en economische samenwerking met India, om deze staat op te waarderen tot volledige partner. Daarbij behoort volgens O’Hanlon ook nucleaire samenwerking. Civiele nucleaire samenwerking welteverstaan, en dat is een geweldig voordeel voor New Delhi, dat door het isolement van de afgelopen jaren moeite had om z’n nucleaire programma volledig te ontwikkelen. In ruil voor de Amerikaanse samenwerking belooft New Delhi het civiele deel van zijn kernprogramma open te stellen voor inspecties van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) van de Verenigde Naties. Een unicum voor een land dat het non-proliferatieverdrag (verdrag tegen verspreiding van kernwapens) niet heeft ondertekend.

Maar wat veel critici niet bevalt, is het feit dat die inspecties niet gelden voor het Indiase militaire kernprogramma. „Wie garandeert dat wij India kunnen vertrouwen, en dat niet een deel van onze nucleaire export op termijn in militaire vorm bij Iran terechtkomt?” aldus senator Sam Nunn. Het is een vraag die velen zich in Washington stellen. Zal India zijn relaties met Iran, dat volgens Washington uit is op het bezit van kernwapens, bevriezen? Teheran ontkent de beschuldigingen, maar dat kan niet verhinderen dat Washington steeds dreigender taal in de richting van Iran laat horen.

De critici van nauwere nucleaire samenwerking tussen de VS en India hebben niet alleen hun bedenkingen bij de banden tussen India en Iran. Zij wijzen er ook op dat president Bush door de overeenkomst met New Delhi een traditie van meer dan dertig jaar non-proliferatiebeleid opgeeft. „Hoe krijg je kernwapens de wereld uit als je staten die zulke wapens in het geheim ontwikkelen beloont met brede samenwerking? En hoe kun je Iran en Noord-Korea het bezit van zulke wapens verbieden, als je India erkent als nieuwe kernmacht? Dit zijn vragen waarop ik nog geen bevredigend antwoord heb”, aldus de Republikeinse senator Richard Luger, partijgenoot van president Bush.