De Venus Express gaat onder meer onderzoek doen naar de samenstelling van de dampkring, het klimaat van de planeet. De ruimtesonde heeft ook infraroodcamera’s aan boord waarmee het oppervlak bestudeerd kan worden. Inzicht in de dampkring van Venus kan helpen om klimaat- en weermodellen voor de aarde te verfijnen, verwachten onderzoekers. Ze hopen bovendien actief vulkanisme op Venus aan te treffen.De planeet staat bekend om het sterke broeikaseffect. Dat komt doordat de Venusdampkring grotendeels uit kooldioxide bestaat. De oppervlaktetemperatuur is 465 graden Celsius. Apparaten die de Russen eerder op Venus lieten landen, lieten het binnen enkele minuten afweten.

De dampkring is zo dicht dat de luchtdruk aan het oppervlak negentigmaal zo groot is als de luchtdruk op aarde. Door die dichte dampkring is de oppervlaktetemperatuur ’s nachts even hoog als overdag.

Het zonlicht dringt maar nauwelijks door tot het oppervlak van de planeet, ondanks het feit dat Venus slechts op 108 miljoen kilometer van de zon staat, dat is twee derde van de afstand tussen aarde en zon. Het is op Venus even somber als op een zwaarbewolkte dag op aarde.

De Venus Express is sinds de lancering vanaf de Russische raketbasis Bajkonoer in Kazachstan vijf maanden onderweg geweest en heeft 400 miljoen kilometer afgelegd. De sonde zal gedurende twee Venusjaren (486 aardse dagen) onderzoek gaan doen. Wordt dat een succes, dan komt er nog een derde Venusjaar bij.

Het is de eerste Venusmissie sinds 1990, toen de Amerikaanse Magellan de planeet aandeed. Sindsdien vlogen alleen de Amerikaanse sondes Galileo en Cassini nog langs Venus op weg naar respectievelijk Jupiter en Saturnus. Volgens ESA overtreft de Venus Express Amerikaanse en Russische voorgangers, die beperkter van opzet waren.