De beroemde Waalbrug ligt al tien jaar werkeloos ingeklemd tussen zijn opvolger en de 19e-eeuwse spoorbrug. De opening van de Nijhoffbrug (A2) in 1996 maakte het bouwwerk uit 1933 overbodig. Kortgeleden is besloten tot de afbraak van de oude brug. Ondanks de sloop zal de oude brug blijven voortleven in veler herinnering dankzij een van de beroemdste gedichten uit het Nederlandse taalgebied: ”De moeder de vrouw” van Martinus Nijhoff.Het wit met blauwe stalen frame en de steunbalken links en rechts van de brug steken af tegen het donkergrijze, maar door de zon verlichte wolkendek. De afgegraven vlakte aan de Bommelse kant van de brug is bezaaid met bandensporen van zware zandwagens. Op die plek zullen de aan elkaar geklonken brugdelen binnenkort worden gesloopt, vertelt de in reflecterend oranje jas gestoken medewerker. De brug is alleen nog te bereiken via een steile zandhelling. Hekken moeten ongewenst bezoek op afstand houden.

Waar ooit rijen auto’s in file op de brug stonden, rijdt nu een handjevol werkverkeer af en aan. Hopen asfaltbrokken langs de kant zijn het enige overblijfsel van het wegdek. Een groot gapend gat geeft een blik op het kolkende water van de Waal. Het kabaal van wind, voorbijrazende auto’s en een trein met de tekst ”I love Betuweroute” maakt een normaal gesprek haast onmogelijk.

Halverwege de 900 meter lange brug liggen stukken graniet, afkomstig uit het bruggenhoofd. Ze wachten tot een zekere kunstenaar ze komt ophalen, vertelt de medewerker. Het is niet de enige artistiekeling die interesse toont. Programmamaker Astrid Serkei is -gewapend met camera- afgereisd naar Zaltbommel voor een beeldverslag over dingen die veranderen, opgeluisterd met poëzie en muziek. „Deze brug spreekt tot de verbeelding, omdat over de bestemming de vreemdste verhalen de ronde deden.”

Serkei doelt op alle serieuze en minder serieuze plannen die de afgelopen tijd de revue passeerden. Er was een plan de brug aan Nijmegen te verkopen voor hergebruik, maar hij bleek te smal. Er was een plan de brug aan Suriname te schenken voor het symbolische bedrag van 1 gulden, maar het transport bleek te duur. Daarnaast waren er wilde ideeën om de brug tot een overdekt winkelcentrum of een kinderspeeltuin om te bouwen.

In het zonlicht doemt de witte toren van de hervormde kerk van Waardenburg op. De kersverse eigenaar van een monumentaal pand naast het bedehuis is te druk met klussen om zelf aan de deur zijn mening te geven over de sloop, maar zijn vriend speelt met plezier voor boodschapper. „Hij vindt het een lelijk ding. Het maakt hem niet zo veel uit dat de brug wordt afgebroken.”

De Zaltbommelse familie Baggerman denkt er anders over. Hun boomgaard ligt op enkele tientallen meters afstand aan de overzijde van de historische brug. Hij had beter kunnen blijven liggen, vinden de Baggermannen. „Met een paar aanpassingen kunnen auto’s van beide bruggen gebruikmaken”, oppert W. Baggerman (78) vanuit zijn fauteuil. „De oprit van de oude brug was veel dichterbij”, voegt zijn vrouw P. J. Baggerman-Prosman (77) daaraan toe. „Lopend of met de fiets konden we er hier meteen op. Nu moeten we een eind omrijden.” Hun buurvrouw en schoondochter Marja Baggerman is daar inmiddels wel aan gewend. Iedere dag brengt ze haar kinderen naar de Eben-Haëzerschool in Waardenburg.

Voor schippers zal er weinig veranderen. De pijlers van de brug blijven in elk geval staan, omdat ze parallel aan die van de spoorbrug liggen. Nu varen de vrachtschepen nog onder het complete bouwwerk door. Maar de psalmenzingende vrouw uit het bekende gedicht dat Martinus Nijhoff over de Waalbrug dichtte, is ook op dit moment nergens meer te bekennen.