Om het gemeenschappelijk landbouwbeleid in de EU op langere termijn te legitimeren, is volgens de Sociaal-Economische Raad (SER) een koppeling aan „maatschappelijk gewenste prestaties” nodig.Dat staat in een dinsdag verschenen conceptadvies van de SER, waarin ondernemingsorganisaties en de vakbeweging zitting hebben. De Tweede Kamer had eind vorig jaar om advies gevraagd over het Europees landbouwbeleid en de mogelijkheden voor inkomenssteun door afzonderlijke lidstaten.

Volgens de SER zijn er twee manieren om de landbouwsubsidies af te bouwen: langzaam of snel. De raad kiest in eerste instantie voor het langzaam afbouwen door de EU. Daarbij moet dan worden bepaald in hoeverre lidstaten hun boeren extra inkomenssteun mogen verlenen.

Deze cofinanciering kan gebruikt worden om het uitvoeren van landbouwbeleid af te dwingen. Ook moeten lidstaten doelen kunnen stellen voor eigen natuur- en landschapswaarden, omdat er binnen de EU grote cultuurverschillen te zien zijn in het landschap. Andere „maatschappelijk gewenste prestaties” zijn ook mogelijk, zoals het creëren van goede arbeidsvoorwaarden of het opzetten van een zorgboerderij.

Een snel alternatief voor de cofinaniering is volgens de SER een soort obligatiesysteem. Dan wordt in één keer een punt achter de landbouwsteun gezet en worden boeren gecompenseerd met waardepapieren. Deze obligaties worden verstrekt op basis van de ontvangen bedrijfstoeslagen en zijn vrij verhandelbaar. Boeren zijn dan enkele jaren verzekerd van inkomsten en niet afhankelijk van politieke besluiten.